Elena Ceaușescu (ur. 7 stycznia 1916 w Petrești, zm. 25 grudnia 1989 w Târgoviște) – żona komunistycznego dyktatora Rumunii Nicolae Ceaușescu, pełniła funkcję wicepremiera Rumunii.

Życiorys

Urodziła się jako Lenuta Petrescu w ubogiej chłopskiej rodzinie w miejscowości Petrești w okręgu Ilfov na Wołoszczyźnie – prawdziwy rok urodzenia to 1916, a nie 1919, jak podawały oficjalne biografie – zmieniono to, ponieważ Nicolae Ceaușescu (urodzony w 1918) nie chciał, żeby wszyscy wiedzieli, że jego żona jest starsza od niego. Zakończyła swoją edukację na czwartej klasie szkoły podstawowej, po czym przeniosła się wraz ze swoim bratem do Bukaresztu. Tutaj według oficjalnych biografii pracowała początkowo jako asystentka w laboratorium, a później jako robotnica w fabryce włókienniczej. Okres pracy w laboratorium w oficjalnych biografiach był opisywany pobieżnie, jak również nie zachowały się odpowiednie dokumenty; jest to o tyle istotne, że praca asystentki w laboratorium wymaga jednak wyższych kwalifikacji niż 4 klasy szkoły podstawowej. W Rumunii powszechne były plotki, że Elena Petrescu wtedy pracowała na niższym stanowisku w laboratorium (np. sprzątanie, zmywanie szkła etc.) albo też była kochanką i utrzymanką jakiegoś bogacza lub posiadacza stanowiska, który zatrudniał ją tylko dla formalności (w latach 1930. w Bukareszcie takie zjawiska były dość częste). W związku z tymi plotkami w ostatniej wersji oficjalnej biografii (koniec lat 1980.) pojawiła się wersja, że Elena dopiero w 1935 r. przyjechała do Bukaresztu i od razu zaczęła pracę w fabryce włókienniczej. W połowie lat 30. wstąpiła do Komunistycznej Partii Rumunii. W 1939 poznała Nicolae Ceaușescu, za którego wyszła za mąż w 1947. Po ślubie zmieniła imię na Elena. Po przejęciu władzy przez komunistów pracowała jako sekretarka w ministerstwie spraw zagranicznych.

Jej sytuacja zmieniła się po dojściu Nicolae Ceaușescu do władzy. Od kiedy w 1965 został on sekretarzem generalnym partii komunistycznej, rola polityczna jego żony nieustannie wzrastała. Jej mąż publicznie oświadczył, że uznaje to za zaszczyt, że może zwracać się do niej per „towarzyszko”. W kręgach emigracji rumuńskiej w USA określana była raczej pogardliwym mianem „Madame Ceaușescu”.

W oficjalnej propagandzie Elena Ceaușescu nazywana była „naukowcem światowej sławy”, aczkolwiek jej osiągnięcia na polu naukowym podawane są często w wątpliwość (np. została wyrzucona za ściąganie podczas egzaminu z chemii w studium dla dorosłych). Mimo to za rządów jej męża otrzymała wiele nagród naukowych za osiągnięcia na polu chemii polimerów, m.in. doktorat honoris causa Uniwersytetu w Bolonii. Jeszcze 6 stycznia 1989 PWN wydało jej książkę pt. Stereospecyficzna polimeryzacja izoprenu. Od lipca 1971 Elena Ceaușescu pełniła również różne ważne funkcje w Komunistycznej Partii Rumunii.

Elena Ceaușescu jest obwiniana przez Rumunów za ograniczenie programu kontroli urodzeń, co doprowadziło do pojawienia się w latach 70. i 80. znacznej liczby niechcianych dzieci, które porzucane przez rodziców trafiały do zaniedbanych rumuńskich sierocińców. Elena Ceaușescu kierowała również komisją ds. zdrowia, która zaprzeczała istnieniu w Rumunii zachorowań na AIDS, co doprowadziło do znacznego rozprzestrzenienia się tej choroby w kraju.

W 1989 roku podczas wydarzeń rewolucji rumuńskiej Elena Ceaușescu uciekła wraz z mężem z Bukaresztu. Po kilku dniach oboje zostali jednak aresztowani i postawieni przed doraźnie sformowanym trybunałem. Podczas procesu Elena Ceaușescu odmówiła składania zeznań i konsekwentnie podawała w wątpliwość legalność postępowania sądowego. Niezwłocznie po wyroku, 25 grudnia 1989, Elena i Nicolae Ceaușescu zostali rozstrzelani w miejscowości Târgoviște.

Odznaczenia

• Wielka Kollana Orderu Infanta Henryka – 1975, Portugalia
• Cavaliere di Gran Croce Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 1973, Włochy