Alan Sidney Patrick Rickman (ur. 21 lutego 1946 w Londynie, zm. 14 stycznia 2016 w Londynie) – brytyjski aktor, reżyser i scenarzysta.

Urodził się w Londynie w rodzinie o walijsko-irlandzkich korzeniach. Miał dwóch braci – starszego – Davida i młodszego – Michela oraz młodszą siostrę – Sheilę.

Alan był zdolnym i pracowitym dzieckiem i dzięki temu zdobył stypendium do Latymer School. To wtedy nauczył się podstaw sztuki aktorskiej, gdyż szkoła organizowała warsztaty teatralne, w których Alan brał udział.

Po skończeniu szkoły zdał do Chelsea College Of Art And Design, a następnie przez rok uczęszczał na kurs grafiki w Royal College of Art.

W Chelsea College Alan poznał o rok od siebie młodszą Rimę Horton, z która pozostawał w związku od 1977 roku, para pobrała się w 2015.

Po skończeniu Royal College of Art Alan wraz grupą znajomych założył w Soho salon o nazwie „Graphiti”, który miał zajmować się projektowaniem okładek do płyt, plakatów itp. Pomysł okazał się klapą, więc Alan Rickman poszedł na przesłuchanie do Royal Academy of Dramatic Art i został przyjęty.

Grał między innymi w sztukach Ghost i Miarka za miarkę, za role w których zdobył złoty medal Bancrofta.

W 1977 dołączył do Royal Shakespeare Company.

Pracował kilkakrotnie dla BBC. W 1978 występował w Romeo i Julii, a w 1979 zagrał Vidala w ekranizacji Teresy Raquin E. Zoli, ale dopiero rola przebiegłego wikarego Obadiaha Slope’a w Barchester Chronicles przyniosła mu większy rozgłos.

W 1980 wyjechał do USA jako asystent reżysera Desperately Yours (komediowego show) wystawianym na off-Broadway.

Przełomowa była dla niego końcówka lat 90. : Niebezpieczne związki, wyreżyserowane przez Christophera Hamptona, z Rickmanem, Lindsay Duncan i Juliet Stevenson w rolach głównych – zrobiły furorę najpierw na West Endzie, a następnie na Broadwayu.

Wtedy dostał pierwszą rolę w filmie. Rola Hansa Grubera, przywódcy terrorystów ze Szklanej pułapki dała mu sławę eksperta od grania czarnych charakterów. Od tej etykietki przez długi czas nie udało mu się uwolnić, mimo że zagrał między innymi zmarłego kochanka w komedii romantycznej Prawdziwie, głęboko, do szaleństwa oraz zdradzanego męża w Z zamkniętymi oczami. Dopiero role w Rozważnej i romantycznej oraz To właśnie miłość pokazały światu inne, romantyczne oblicze Rickmana.

Pierwszą prestiżową nagrodę BAFTA przyniosła mu rola szeryfa z Nottingham w Robin Hoodzie: Księciu Złodziei. Zaś kreacja Antona Mesmera, twórcy teorii magnetyzmu zwierzęcego, przez jednych uznawanego za geniusza, przez innych za zwykłego oszusta, była pierwszą tytułową rolą Rickmana.

W 1996 postanowił też spróbować swoich sił po drugiej stronie kamery, i napisał scenariusz do filmu, który wyreżyserował – Zimowego gościa. Film został uznany za udany debiut reżyserski, zdobywając nagrody na festiwalach filmowych w Wenecji i Chicago.

Sławę wśród młodszej widowni przyniosła mu rola Severusa Snape’a, nauczyciela Eliksirów w Szkole Magii i Czarodziejstwa Hogwart w cyklu superprodukcji o przygodach Harry’ego Pottera.

Mimo statusu gwiazdy filmowej w dalszym ciągu wraca chętnie na deski teatralne. Rickman nazywa teatr swą „pierwszą miłością” i „miejscem magicznym”. Tutaj też odniósł liczne sukcesy:

• Był dwukrotnie nominowany do Broadwayowskiej nagrody Tony Award dla najlepszego aktora: w 1987 za Niebezpieczne związki i w 2002 za Private Lives Noëla Cowarda.
• Za tę ostatnią rolę otrzymał także nagrodę dla najlepszego aktora scenicznego The Variety Club Show Business Award w 2002 r. oraz był nominowany do Laurence Olivier Award i London Evening Standard Theatre Award.

Został wiceprzewodniczącym Royal Academy of Dramatic Art (RADA) w 2003 r.

Był zwolennikiem Partii Pracy.

Zmarł na raka 14 stycznia 2016 w wieku 69 lat

Filmografia

• 1978 – Romeo i Julia jako Tybalt
• 1980 – Thérese Raquin jako Vidal
• 1982 – Ludzie Smileya jako Brownlow
• 1982 – The Barchester Chronicles, jako Wielebny Obadiah Slope
• 1988 – Szklana pułapka jako Hans Gruber
• 1989 – Styczniowy człowiek jako Ed
• 1989 – Spirit of Man jako Israel Yates
• 1989 – Revolutionary Witness jako Jacques Roux
• 1991 – Głęboko, prawdziwie, do szaleństwa jako Jamie
• 1991 – Z zamkniętymi oczami jako Sinclair
• 1991 – Robin Hood: Książę złodziei jako Szeryf Nottingham
• 1991 – Quigley na Antypodach jako Elliott Marston
• 1992 – Bob Roberts jako Lukas Hart III
• 1994 – Mesmer jako Franz Anton Mesmer
• 1995 – Rozważna i romantyczna jako Pułkownik Brandon
• 1995 – Nieprawdopodobna historia jako P.L. O’Hara
• 1996 – Rasputin, jako Rasputin
• 1996 – Michael Collins, jako Éamon de Valera
• 1997 – Zimowy gość jako Mężczyzna na ulicy
• 1998 – Pocałunek Judasza jako Detektyw David Friedman
• 1999 – Dark Harbor jako David Weinberg
• 1999 – Dogma jako Metatron
• 1999 – Kosmiczna załoga jako Sir Alexander Dane / Dr Lazarus
• 2000 – Ratunku, jestem rybką! jako Joe (głos)
• 2001 – Harry Potter i Kamień Filozoficzny jako Severus Snape
• 2001 – Dwa w jednym jako Phil
• 2002 – Harry Potter i Komnata Tajemnic jako Severus Snape
• 2003 – To właśnie miłość jako Harry
• 2004 – Harry Potter i Więzień Azkabanu jako Severus Snape
• 2004 – W rękach Boga jako Alfred Blalock
• 2005 – Autostopem przez Galaktykę jako Marvin, paranoidalny robot (głos)
• 2005 – Harry Potter i Czara Ognia jako Severus Snape
• 2006 – Pachnidło jako Antoni Richis
• 2006 – Śniegowe ciastko jako Alex Hughes
• 2007 – Nobel Son jako Eli Michaelson
• 2007 – Harry Potter i Zakon Feniksa jako Severus Snape
• 2007 – Demoniczny golibroda z Fleet Street jako sędzia Turpin
• 2008 – Bottle Shock jako Steven Spurrier
• 2008 – We're Here to Help jako Fenchurch
• 2009 – Harry Potter i Książę Półkrwi jako Severus Snape
• 2010 – Alicja w Krainie Czarów jako Gąsienica
• 2010 – Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I jako Severus Snape
• 2010 – The Villa Golitsyn jako Willy
• 2011 – Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II jako Severus Snape
• 2012 – Gambit, czyli jak ograć króla jako Lord Shabandar
• 2013 – Kamerdyner jako Prezydent Ronald Reagan

• 1997 – Zimowy gość (The Winter Guest)

• 1997 – Zimowy gość (The Winter Guest)
• 2014- Odrobina chaosu (A little chaos)

• 2001 – Willows