Alberto Giacometti (ur. 10 października 1901 w miejscowości Borgonovo, obecnie część miasta Stampa, zm. 11 stycznia 1966 w Chur) – szwajcarski rzeźbiarz i malarz surrealistyczny.

Życiorys

Alberto Giacometti urodził się w miejscowości Borgonovo, w dolinie Bregaglia, w Szwajcarii. Jego rodzina wywodziła się ze środkowej Italii.

W 1922 roku Giacometti pojechał do Paryża, gdzie przez kilka lat pracował pod kierunkiem Antoine Bourdelle’a. Zafascynowany sztuką sumeryjską i statuami z Wyspy Wielkanocnej kopiuje motyw głowy i sylwetki, poświęca wiele też uwagi sztuce egipskiej. Pochodzące z tego okresu studium czaszki, portrety i autoportrety, bliskie są kubizmowi: to zaznaczone prostymi kreskami płaty, powierzchnie, płaszczyzny wyznaczające ludzki wizerunek. W 1929 roku artysta notuje: Możemy porównać świat do kryształowego bloku o niezliczonych ścianach. Pałac o czwartej rano (1932), przedstawiający przezroczystą strukturę (w której artysta umieścił szkielet ptaka, enigmatyczną sylwetkę i klatkę) oraz martwe natury z pierwszej połowy lat 30. (nieliczne posłużyły, wyjątkowo, do realizacji rzeźb) naznaczone są bliską surrealizmowi tajemniczością i oniryzmem. Giacometti powrócił jednak szybko do seansów z modelem, do nurtującej go przez całe życie kwestii odzwierciedlenia rzeczywistości – portretowanej osoby, przedmiotu, pejzażu – w jej jak najwierniejszej formie.

Giacometti spędził prawie całą II wojnę w Genewie nie przestając rysować i rzeźbić. Gdy opuszczał miasto, wszystkie rzeźby były tak małych rozmiarów, ze zdołały się zmieścić w niewielkim pudełku. W tym dramatycznym momencie sylwetce ludzkiej grozi utrata wszelkiej substancji. Wydłużone, wydawałoby się do granic możliwości, figury stojących kobiet i maszerujących mężczyzn, jakie artysta zaczął tworzyć po powrocie do Paryża, nigdy nie znalazły się całkowicie poza zasięgiem tej groźby dematerializacji. W rysunku sylwetka także zmienia swój charakter. Uliczni przechodnie to grupa cieni o częściowo wydłużonych, częściowo zamazanych kształtach. Pejzaż staje się ulotny, zasugerowany jedynie.

W ostatnich latach, rysunek zdominuje gęsta, skłębiona kreska, w której z trudem nieraz rozpoznajemy rysy portretowanej twarzy. Kipiące, cyrkularne linie koncentrują się wokół oczu, ośrodka życia, energii. Stabilności i trwałości Giacometti przeciwstawia ruch i zmienność, pewności – niepokój. Zawsze po to jednak by z chaosu mógł się wyłonić wizerunek człowieka.

W 1962 został nagrodzony na festiwalu Biennale w Wenecji.

Dzieła

Niektóre prace to:

• Zawieszona kula (1930),
• Pałac o czwartej rano (1932),
• Niewidzialny przedmiot (1934–1935),
• Przedmiot nieprzyjemny (1931),
• Las (1950),
• Rydwan (1950-1952)
• Idący człowiek (1961).

Rynek sztuki

• Rydwan – rzeźba, malowany brąz na podstawie drewnianej, wysokość 144,7 cm, sprzedano na aukcji Sotheby's w Nowym Jorku (4 listopada 2014) za 100 965 000 USD.