Antoni Petrykiewicz (ur. 1905, zm. 16 stycznia 1919 we Lwowie) – polskigimnazjalista, Orlę Lwowskie, uczestnik walk w obronie Lwowa w 1918, najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w 1905 jako najmłodsze dziecko w rodzinie. Wraz z rodziną zamieszkiwał na lwowskim Zniesieniu. Był synem Kaspera Petrykiewicza, właściciela niedużej posiadłości i wójta tej dzielnicy. Miał trzy siostry i czterech braci (m.in. Józefa, działacza społecznego, do 1939 radnego Lwowa).

W 1918 Antoni Petrykiewicz był uczniem drugiej klasy C. K. V Gimnazjum we Lwowie. Od początków listopada 1918 jajo szeregowiec brał udział w obronie Lwowa przeciwko Ukraińcom. Walczył w oddziale „Straceńców” por. Romana Abrahama, który otrzymał zadanie utrzymania jednego z odcinków obrony Lwowa – Górę Stracenia[1]. Swoją ostatnią bitwę Antoś stoczył na obrzeżach Lwowa w walkach o Per­sen­kówkę, w czasie których został ciężko ranny 23 grudnia 1918. Zmarł w szpitalu na Politechnice Lwowskiej 16 stycznia 1919. Postanowieniem Naczelnika Józefa Piłsudskiego został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari i przeszedł do historii jako najmłodszy kawaler tego orderu. Otrzymał także Krzyż Walecznych.

Wszyscy Petrykiewiczowie brali udział w obronie Lwowa, a czterech z nich spoczęło na Cmentarzu Orląt – oprócz Antoniego byli to jego ojciec Kasper, stryj Michał i brat Zygmunt.

Generał Roman Abraham w jednej ze swych prac napisał:

...w moim oddziale Góry Stracenia walczył od pierwszych dni listopada uczeń II kl. gimnazjum, ś.p. Antoni Petrykiewicz, w wieku lat 13. W walce był nieustępliwy. Ciężko ranny pod Persenkówką 23 grudnia 1918 r., zmarł z ran w szpitalu na Politechnice. Za osobistą odwagę odznaczony został Krzyżem Virtuti Militari. Był to najmłodszy w całej armii kawaler tego najwyższego odznaczenia wojennego...

Fragment inskrypcji z nagrobka na Cmentarzu Orląt Lwowskich:

szer. Petrykiewicz Antoni, lat 13, uczeń II klasy gimnazjum V z odcinka III Góra Stracenia, ranny 23.XII. na Persenkówce, †16 I 1919 r, kawaler Virtuti Militari, 3 krz. wal., odznaką rycerzy śmierci, oddz. III odc. Orlęta

Po ekshumacji jego szczątki w 1932 zostały pochowane w krypcie IV Katakumby na Cmentarzu Obrońców Lwowa.

Nazwisko Iwo Nałęcz-Skałkowskiego zostało wymienione na tablicy pomnika Obrońców Lwowa na Persenkówce.

Lwowski Listopad

(fragment wiersza Henryka Zbierzchowskiego dotyczący Antosia Petrykiewicza)

W pamięci ten żołnierz mały,

Który ocalił Lwów.

Dla Polski chwały:

Czapka większa od głowy,

Pod którą widać włos płowy.

A na obszernym mundurze

Jak ze starszego brata

Na łacie łata,

Dziura na dziurze.