Constantin Brâncuși (wym.: [brɨnˈkuʃʲ], ur. 19 lutego 1876 w Hobița, zm. 16 marca 1957 w Paryżu) – rzeźbiarz rumuński, działający we Francji. Swoją twórczością zapoczątkował nurt abstrakcyjny w rzeźbie, wpływając w znacznym stopniu na rozwój sztuk plastycznych.

Biografia

Urodził się w miejscowości Hobița w Rumunii. W latach 1894–1898 studiował na Școala de Arte și Meserii (Szkoła Sztuki i Rzemiosła) w Krajowej, potem, w latach 1898–1901, uczył się w Școala Națională de Arte Frumoase (Narodowa Szkoła Sztuk Pięknych) w Bukareszcie. Następnie opuścił Rumunię i przemierzał pieszo Europę, odwiedzając Budapeszt, Wiedeń, Monachium, Zurych, Bazyleę i na końcu Paryż, w którym się osiedlił i skończył edukację na École nationale supérieure des beaux-arts (1905–1907). Jego prace zwróciły uwagę francuskiego rzeźbiarza Augusta Rodina. W Paryżu zaprzyjaźnił się także z innymi artystami tamtego okresu m.in. z Henri Matissem i Marcelem Duchampem.

W 1913 roku na Armory Show w Nowym Jorku Brâncuși pokazał pięć ze swoich prac z tamtego okresu, które eksponował potem prawie do końca życia. W latach 20.-40. XX wieku Brancusiego interesował szczególnie jeden temat, a mianowicie ptak w locie. Wyrzeźbił w sumie 27 takich dzieł, w tym pięć marmurowych i dziewięć odlewów z brązu. Najsłynniejszą z nich jest Ptak w przestrzeni, znajdujący się w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku.

Brâncuși – z usposobienia samotnik – nie starał się wiązać z żadnym ruchem artystycznym (np. kubistami), chociaż we wczesnych latach 20. XX wieku związany był z niektórymi dadaistami, a w 1924 został mianowany przez Theo van Doesburga "starszym sprawy" grupy De Stijl, po odejściu z niej Pieta Mondriana. W latach trzydziestych odwiedził Indie i Egipt, chcąc poznać sztukę tych kultur tak samo dobrze, jak europejską. W 1935 roku zlecono mu zbudowanie pomnika wojny dla parku w Târgu Jiu w Rumunii. Zaprojektował kompleks wrót, tablic, stołków i Niekończącą się kolumnę. Po 1939 roku kontynuował swoją pracę w Paryżu, a dziesięć lat później ukończył swoją ostatnią pracę Grand Coq (Kogut). W 1952 roku otrzymał francuskie obywatelstwo. Zmarł w Paryżu w marcu 1957 roku.