Dmitrij Tokariew
Dmitrij Tokariew
- Data urodzenia:
- 00.00.1902
- Data śmierci:
- 00.00.1993
- Długość życia:
- 91
- Days since birth:
- 44670
- Years since birth:
- 122
- Dni od śmierci:
- 11432
- Lata od śmierci:
- 31
- Patronim:
- Stiepanowicz
- Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
- Dmitrij Stiepanowicz Tokariew
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Дмитрий Токарев, ТОКАРЕВ ДМИТРИЙ СТЕПАНОВИЧ, Дмитрий Степанович Токарев
- Kategorie:
- członek KGB, organizator/uczestnik represji, uczestnik II wojny światowej
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Dmitrij Stiepanowicz Tokariew (ros. Дмитрий Степанович Токарев, ur. 1 października 1902 we wsi Isajewo Diedowo w guberniorenburskiej, zm. 1993 w Moskwie) – pracownik radzieckich służb specjalnych, kadrowy funkcjonariusz OGPU, NKWD i Ludowego Komisariatu Bezpieczeństwa Państwowego, generał major (od 9 lipca 1945 roku), członek WKP(b) (od 1927 roku), dwukrotny deputowany do Rady Najwyższej ZSRR, jeden z wykonawców zbrodni katyńskiej, który w 1991 roku zeznawał w śledztwie w sprawie zbrodni jako świadek.
Spis treści
Służba w organach bezpieczeństwa ZSRR
Od 1938 do 1945 roku szef Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie (obecnie Twer), w latach 1945–1948 minister Bezpieczeństwa Państwowego Tadżyckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a w latach 1948–1953 minister Bezpieczeństwa Państwowego Tatarskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. W 1954 roku przeniesiony do rezerwy ze względu na stan zdrowia.
Udział w zbrodni katyńskiej
W kwietniu i maju 1940 roku w siedzibie Obwodowego Zarządu NKWD w Kalininie, którego Dmitrij Tokariew był naczelnikiem, funkcjonariusze NKWD rozstrzelali przeszło 6300 polskich jeńców wojennych z obozu w Ostaszkowie pochowanych następnie w Miednoje(część zbrodni katyńskiej). Dmitrij Tokariew osobiście nie rozstrzeliwał polskich jeńców i nie znalazł się na liście 125 funkcjonariuszy NKWD nagrodzonych przez Ławrientija Berię rozkazem nr 001365 NKWD ZSRR z dnia 26 października 1940 roku "za pomyślne wykonanie zadań specjalnych" (w rozkazie tym wymieniono funkcjonariuszy NKWD bezpośrednio uczestniczących w przygotowaniu zbrodni i jej wykonaniu). Jak wyjaśnił w swoich zeznaniach w 1991 roku, "nie miał dostatecznego doświadczenia czekistowskiego". Mimo to rosyjski historyk Nikita Pietrow stwierdza, że Tokariew dowodził akcją rozstrzeliwania, sprawując nad nim ogólny nadzór jako szef Obwodowego Zarządu NKWD i przerzucając bezpośrednie kierowanie na swoich zastępców[1]. Zwracano również uwagę, że w kwietniu 1940 roku Dmitrij Tokariew przesyłał do Wsiewołoda Mierkułowa telegramy z informacjami o wymordowaniu kolejnych partii jeńców przywożonych do Kalinina.
Rola w śledztwie w sprawie zbrodni katyńskiej
W 1991 roku złożył przed rosyjskim prokuratorem wojskowym, ppłk. Anatolijem Jabłokowem, obszerne zeznania dotyczące zbrodni katyńskiej, m.in. opisał działania Wasilija Błochina, Nikołaja Siniegubowa i Michaiła Kriwienki, mordujących jeńców w tzw. więzieniu wewnętrznym NKWD, mieszczącym się w piwnicach gmachu kalinińskiego NKWD (obecnie Twerski Instytut Medyczny). Drugie z tych zeznań, nagrane 20 marca 1991 roku na taśmie magnetowidowej, zostało w 1994 roku opublikowane w Polsce w "Zeszytach Katyńskich". Na wykorzystanie zeznań Dmitrija Tokariewa do celów naukowych wyraził w 1992 roku zgodę zastępca Prokuratora Generalnego RP.
Odznaczenia
- Order Lenina
- Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie)
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie)
- Order "Znak Honoru"
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy
Źródło informacji: wikipedia.org, memo.ru
Brak miejsc
Związki
| Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Ernests Mačs | Kolega/koleżanka | |
| 2 |  | Pēteris Mago | Kolega/koleżanka | |
| 3 |  | Wasilij Błochin | Kolega/koleżanka, Wyznawca tej samej idei |
15.11.1939 | W Kozielsku utworzono obóz koncentracyjny dla polskich jeńców wojennych
19 września ludowy komisarz spraw wewnêtrznych Ławrentij Beria wydał rozkaz nr 0308, zgodnie z którym utworzono Zarząd NKWD ZSRR do Spraw Jeńców Wojennych (UPW – Uprawlenije po Diełam Wojennoplennych). Tym samym rozkazem polecono zorganizowanie ośmiu obozów jenieckich – ostaszkowskiego, juchnowskiego, kozielskiego, putywelskiego, kozielszczańskiego, starobielskiego, jużskiego i orańskiego. Tak zwaną obsługę operacyjno-czekistowską jeńców wojennych zajmował się Wydział Specjalny NKWD ZSRR. Do 23 września w Zarządzie ds. Jeńców został opracowany regulamin obozu dla jeńców wojennych. Przejściowo jeńcy byli gromadzeni w obozach rozdzielczych i 138 punktach odbiorczych, skąd następnie przekazywano ich do wyżej wymienionych obozów.
05.03.1940 | II wojna światowa: Biuro Polityczne KC WKP(b) podjęło decyzję o wymordowaniu ok. 25 tysięcy polskich jeńców wojennych.
03.04.1940 | Rozpoczęły się masowe egzekucje polskich jeńców wojennych z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku
Zbrodnia katyńska (ros. Катынский расстрел, ang. Katyn massacre) – zbrodnia komunistyczna polegająca na rozstrzelaniu wiosną 1940 roku co najmniej 21 768 obywateli Polski, w tym ponad 10 tys. oficerów wojska i policji, na mocy decyzji najwyższych władz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich zawartej w tajnej uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku (tzw. decyzja katyńska). Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej” i zabijanych strzałami w tył głowy z broni krótkiej, dokonała radziecka policja polityczna NKWD. W latach 1940–1990 władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, lecz 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”. Wiele kwestii związanych ze zbrodnią katyńską nie zostało jak dotąd wyjaśnionych.