Eugène Ionesco (rum. Eugen Ionescu; ur. 26 listopada 1909 w Slatinie, zm. 28 marca 1994 w Paryżu) – awangardowy francuski dramaturg pochodzenia rumuńskiego, współtwórca teatru absurdu.

Urodzony z ojca Rumuna i matki Francuzki. Lata dziecięce spędził we Francji, ale w 1925 roku wrócił do Rumunii. Studiował na uniwersytecie w Bukareszcie, po studiach w latach 1936-1938 pracował jako nauczyciel języka francuskiego w liceum. Zajmował się również krytyką literacką. W roku 1936 ożenił się. Do Francji wrócił w roku 1938, dzięki otrzymanemu stypendium na przygotowanie doktoratu pt. Motyw śmierci i grzechu w literaturze francuskiej od czasów Baudelaire'a. Nigdy go nie ukończył, jednakże podjął decyzje o pozostaniu w Paryżu na stałe, tam zastała go wojna. Wrócił jeszcze do Rumunii, ale w roku 1942 przyjechał z powrotem do Francji, gdzie został do końca życia.

W roku 1949 napisał swój pierwszy dramat pt. Łysa śpiewaczka. Miał on premierę rok później w teatrze Noctambules w reżyserii Nicolas Bataille'a, jednakże nie odniósł sukcesu. Również kolejne dramaty: Lekcja z 1951 roku wystawione w Théâtre de Poch oraz Krzesła z 1952 roku mające premierę w Théâtre Nouveau Lancry zostały chłodno przyjęte. Pierwszą sztuką Ionesco która odniosła sukces, dzięki pochlebnej recenzji Jean Anouilh były Ofiary obowiązku z 1953 roku. Również Amadeusz albo Jak się go pozbyć, którego wyreżyserował Jean-Marie Serreau w Théâtre de Babylone, został dobrze przyjęty. Kolejne sztuki dramaturga cieszą się popularnością.

W 1955 roku wystawiono w Paryżu kolejne dwie sztuki, Kubuś, czyli Uległość oraz jej kontynuacje Przyszłość w jaju albo Różnych ma Pan Bóg stołowników. W 1956 roku miała premierę Improwizacja, rok później Nowy lokator, zaś w 1959 Morderca nie do wynajęcia. W 1960 wystawiono w Théâtre de France premierę Nosorożca w reżyserii Barraulta. W 1962 zaprezentowano Pieszo w powietrzu oraz Król umiera, czyli Ceremonie. Dramaty Ionesco oraz zbiór jego opowiadań pt. La photo du Colonel po raz pierwszy opublikowano w wydawnictwie Gallimard. W roku 1957 dramatopisarz został przyjęty w poczet "Collège de 'Pataphysique". W roku 1970 wybrano go do Akademii Francuskiej.

Zmarł w 1994 roku i został pochowany na cmentarzu Montparnasse w Paryżu.

Teatr Ionesco

Marionetkowe postacie poruszające się w absurdalnym świecie pełnym strachu i grozy. Sytuacje banalne, często przedstawione w komicznym świetle, przeradzają się w tragedię. Farsa i parodia przeplata się z satyrą pełną okrutnych akcentów. Obrazuje osaczenie i samotność człowieka we współczesnym świecie.

Twórczość

Dramaty

• Łysa śpiewaczka (La cantatrice chauve, 1950)
• Lekcja (La leçon, 1951)
• Krzesła (Les Chaises, 1952)
• Ofiary obowiązku (Victimes du devoir, 1953)
• Mistrz (Le Maître, 1953)
• Amadeusz albo Jak się go pozbyć (Amédée ou Comment s'en débarrasser, 1954)
• Nowy lokator ( Le Nouveau Locataire, 1955)
• Kubuś, czyli uległość (Jacques ou la Soumission), 1955
• Improwizacja (L'impromptu de l'Alma, 1956)
• Przyszłość w jaju albo Różnych ma Pan Bóg stołowników (L'avenir est dans les Oeufs, 1957)
• Nosorożec (Rhinocéros, 1959)
• Król umiera (Le roi se meurt, 1962)
• Pieszo w powietrzu (Le Piéton de l'air, 1963)
• Pragnienie i głód (Le Soif et la Faim, 1966)
• Gra w zabijanego (Jeux de massacre, 1970)
• Szaleństwo we dwoje (Délire à deux, 1962)
• Mackbett (1972)
• Człowiek z walizką (L'Homme aux valises, 1977)

Powieści

• Zdjęcie pułkownika (La Photo du colonel, 1962)
• Samotnik (Le Solitaire, 1973)

Adaptacje operowe i libretta

• Mistrz (Le Maître, 1962), muzyka Germaine Tailleferre (Les Six)
• Maksymilian Kolbe (Maximilien Kolbe, 1988), muzyka Dominique Probst