Prof. Jan Łukasiewicz (ur. 21 grudnia 1878 we Lwowie, zm. 13 lutego 1956 w Dublinie) – polski logik, matematyk, filozof, rektor Uniwersytetu Warszawskiego.

Urodził się we Lwowie w polskiej rodzinie inteligenckiej. Ukończył I Gimnazjum we Lwowie, a następnie studia filozoficzne na Uniwersytecie Lwowskim; tutaj też uzyskał w 1902 doktorat. W latach 1902-1905 pracował w Bibliotece Uniwersytetu Lwowskiego. Dalszą edukację pobierał w Berlinie i Louvain. Habilitację otrzymał w 1906 na Uniwersytecie Lwowskim.

Reprezentował (jako szef sekcji szkolnictwa wyższego w Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) stronę polską (wraz z Bronisławem Dembińskim i Stefanem Ehrenkreutzem) w komisji dwustronnej, negocjującej w czerwcu i we wrześniu 1918 r. przejęcie akt dotyczących ziem polskich (w tym tzw. akt popruskich) od niemieckich instytucji archiwalnych. Następnie minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Ignacego Paderewskiego (1919). Profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu w Dublinie (od 1946 roku). Rektor Uniwersytetu Warszawskiego (1922-23 i 1931-32). Jeden z twórców polskiej szkoły matematycznej (szkoła lwowsko-warszawska). Podczas okupacji niemieckiej w Polsce uczestniczył w tajnym nauczaniu. Od 1944 na uchodźstwie.

Jego praca O zasadzie sprzeczności u Arystotelesa zapoczątkowała rozwój logiki matematycznej. Autor logiki trójwartościowej, pierwszego nieklasycznego rachunku logicznego, na bazie którego powstały m.in. logika modalna, logika probabilistyczna i logika rozmyta.

Twórca notacji polskiej (1920), podstawy odwrotnej notacji polskiej, sposobu zapisu wyrażeń arytmetycznych szeroko stosowanego w informatyce do dnia dzisiejszego. Zapis ten pozwala na całkowitą rezygnację z użycia nawiasów w wyrażeniach, jako że jednoznacznie określa kolejność wykonywanych działań. RPN jest używana w niektórych językach programowania (Forth, PostScript), w realizacji programowej arkuszy kalkulacyjnych i kompilatorów języków programowania oraz w kalkulatorach naukowych firmy Hewlett-Packard.

Łukasiewicz zaproponował też podział rozumowań logicznych na dedukcyjne i redukcyjne (zamiast tradycyjnych indukcyjnych), który jednak nie przyjął się szerzej (z pewnymi wyjątkami, np. Józef Maria Bocheński).

Członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.