Jerzy Władysław Pawłowski (ur. 25 października 1932, Warszawa – zm. 11 stycznia 2005, tamże) – polski szermierz, pięciokrotny medalista igrzysk olimpijskich, malarz.

Kariera sportowa

Urodzony w rodzinie o tradycjach patriotycznych, ojciec był żołnierzem AK. W 1949 rozpoczął trening szermierki. W 1952 został powołany do wojska i zaczął trenować w wojskowym klubie sportowym "Legia". Tam trafił w ręce węgierskiego trenera Janosa Kevey'a. W tym samym roku zdobył mistrzostwo Polski we florecie i wystartował w Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach. W 1956 na Olimpiadzie w Melbourne zdobył dwa srebrne medale w turnieju szablistów – indywidualnie i drużynowo (wraz z Marianem Kuszewskim, Zygmuntem Pawlasem, Andrzejem Piątkowskim, Wojciechem Zabłockim i Ryszardem Zubem). W 1957 został pierwszym polskim indywidualnym mistrzem świata w szermierce. W 1959 na mistrzostwach świata w Budapeszcie walnie przyczynił się do zdobycia przez Polskę pierwszego tytułu drużynowych mistrzów świata dzięki swemu pamiętnemu zwycięstwu nad Węgrem Rudolfem Karpatim. W 1960 na Olimpiadzie w Rzymie zdobył wraz z drużyną srebrny medal w szabli (skład: Pawłowski, Piątkowski, Zub, Zabłocki, Emil Ochyra). W 1964 na Olimpiadzie w Tokio zdobył drużynowo brązowy medal. Rok 1968 to największy jego sukces – złoty medal w szermierce indywidualnie w Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku.

Poza Igrzyskami Olimpijskimi zdobył także 19 razy medale mistrzostw świata, w tym siedmiokrotnie złoty (1957, 1965, 1966 – indywidualnie oraz 1959, 1961, 1962, 1963 – drużynowo). Był także 14-krotnym mistrzem Polski w szabli i florecie. W 1967 Międzynarodowa Federacja Szermiercza uznała go za szablistę wszech czasów. W latach 1970-1974 pełnił funkcję prezesa Polskiego Związku Szermierczego. W tym okresie ukończył też studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim.

Dwukrotnie (1957 i 1968) w Plebiscycie Przeglądu Sportowego został uznany najlepszym sportowcem roku w Polsce.

Działalność pozasportowa

Od 1950 roku Jerzy Pawłowski był tajnym współpracownikiem polskich służb specjalnych – Głównego Zarząd Informacji / WSW, a według niektórych źródeł UB i SB, przekazywał głównie informacje towarzyskie o sportowcach.

Od 1964 współpracował także z amerykańskim wywiadem CIA (pod pseudonimem "Paweł"). Zwerbowany podczas pobytu w USA, przekazywał Amerykanom głównie informacje personalne i towarzyskie o osobach z kręgów polityczno-wojskowych. W 1975 został w Polsce aresztowany pod zarzutem szpiegostwa na rzecz USA (według niego sam zgłosił fakt współpracy do polskich organów ścigania). 8 kwietnia 1976 został za to skazany na karę 25 lat więzienia, utratę praw publicznych na 10 lat i zdegradowanie do stopnia szeregowca (z majora). Po odbyciu 10 lat kary został zwolniony w drodze ułaskawienia, w ramach wymiany aresztowanych szpiegów pomiędzy CIA a KGB na moście Glienicke pomiędzy Poczdamem a Berlinem w 1985. Miał być wówczas "wymieniony" m.in. za Mariana Zacharskiego. Pawłowski zdecydował się jednak pozostać w Polsce.

Po zwolnieniu powrócił do amatorskiego uprawiania szermierki – zawodowego uprawiania zabroniły mu władze sportowe. Pod koniec życia zajął się malarstwem – głównie pejzażowym, a także bioenergoterapią.

Był Kawalerem i Oficerem Orderu Odrodzenia Polski.

Napisał książki: Trud olimpijskiego złota (Warszawa 1973) i Najdłuższy pojedynek. Spowiedź szablisty wszech czasów – agenta CIA.

W 2007 powstał spektakl Teatru Telewizji pt. Kryptonim Gracz (scen. i reż. Agnieszka Lipiec-Wróblewska), dotyczący życia (głównie pozasportowego) Jerzego Pawłowskiego. Jego premiera odbyła się 28 stycznia 2008. W rolę głównego bohatera wcielił się Zbigniew Zamachowski.

Był dwukrotnie żonaty. Z aktorką Teresą Szmigielówną miał syna Piotra, a z drugą żoną – Iwoną, syna Michała. Jego wnukami są aktorzy Stefan i Józef Pawłowscy.