Józef Unszlicht (ur. 19 listopada 1879 w Mławie, zm. 29 lipca 1938) – polski i sowiecki działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego, ps. Jurowski, Leon, z wykształcenia inżynier.

Od 1900 w SDKPiL, w latach 1911-1913 członek władz województwa warszawskiego i władz okręgowych partii w Łodzi, jednocześnie członek Zarządu Krajowego. Więziony (kilkakrotnie w X. Pawilonie Cytadeli Warszawskiej) i zsyłany za działalność rewolucyjną. Od 1906 w SDPRR. W 1907 uczestnik V zjazdu SDPRR.

Uczestnik rewolucji październikowej w Piotrogradzie, członek Rewolucyjnej Rady Wojennego, potem członek Kolegium NKWD. Po rewolucji pracował w Radzie Wykonawczej w Irkucku i Komitecie irkuckim SDPRR. Od 1918 współorganizator Armii Czerwonej, w latach 1917-1918 pełnił funkcję członka Centralnego Komitetu Wykonawczego grup SDKPiL w Rosji. W roku 1919 został członkiem Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Litwy i Białorusi. Organizował oddziały Armii Czerwonej na Litwie i w Białorusi. Komisarz (minister) ludowy ds. wojskowych oraz członek Rewolucyjnej Rady Wojennej Litewsko-Białoruskiej Republiki Rad, wprowadzał na tych terenach władzę rad. Brał udział w walkach z oddziałami polskimi, w okresie kwiecień – grudzień 1919 członek Rewolucyjnej Rady Wojennej 16 Armii. W okresie grudzień 1920 – kwiecień 1921 członek Rady Wojskowo Rewolucyjnej Frontu Zachodniego M. Tuchaczewskiego. Jednocześnie od 1920 w Biurze Polskim KC RKP, został latem 1920 członkiem Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego w Białymstoku tzw. Polrewkom. Był jednym z organizatorów polskiej Armii Czerwonej. Od roku 1921 przebywał w ZSRR, był w latach 1921-1923 zastępcą przewodniczącego WCzK, (od 1922 – OGPU), w l. 1923-1925 członek Wojskowej Rady Rewolucyjnej szef zaopatrzenia Armii Czerwonej. W 1924 członek Komisji Rewizyjnej WKP(b). W l. 1925-1930 zastępca komisarza ludowego spraw wojskowych i przewodniczący Rady Wojennej Republiki i zastępca komisarza (ministra) Marynarki Wojennej, jednocześnie od 1927 przewodniczący Związku Pomocy Systemu Obronnie i Budownictwu Przemysłowo-lotniczemu ZSRR. W l. 1930-1933 zastępca przewodniczącego Rady Gospodarki Narodowej. W l. 1933-1935 szef Głównego Zarządu Lotnictwa Cywilnego, następnie sekretarz Rady Związkowej Centralnego Komitetu Wykonawczego.

Delegat na IX, X, XII, XIV-XVII zjazd WKP(b).

W okresie tzw. wielkiej czystki aresztowany i oskarżony o współpracę z polskim wywiadem. Mimo tortur nie przyznał się do winy, dlatego nie został wykorzystany - jak początkowo planowano - w procesie pokazowym. W lutym 1938 osądzony w trybie zamkniętym i natychmiast rozstrzelany.

Odznaczenia: Order Czerwonego Sztandaru.

Jego bratem był Julian Unszlicht, ksiądz katolicki, a siostrą Stefania Brunowa, żona krytyka literackiego i działacza komunistycznego Juliana Bruna.