Piotr Ignacy Bieńkowski (ur. 28 kwietnia 1865 w Romanówce koło Brodów, zm. 10 sierpnia 1925 w Chylinie) – archeolog, twórca "polskiej szkoły archeologicznej"; ojciec Agnieszki Dobrowolskiej (1905-1979), żony profesora Tadeusza Dobrowolskiego, prokuratora Andrzeja (1909-1940) oraz adwokata Krzysztofa (1902-1973).

Pochodził z rodziny szlacheckiej, był synem Adama Bieńkowskiego Łady i Blanki z Zalewskich. W 1882 ukończył Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie i podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Po ich ukończeniu w 1886 kontynuował edukację z zakresu historii starożytnej w Berlinie i z zakresu archeologii w Wiedniu, Rzymie, Atenach (1887-1892). Wśród jego wykładowców byli m.in. Ludwik Ćwikliński (we Lwowie) i Theodor Mommsen (w Berlinie). Doktorat obronił na Uniwersytecie Lwowskim w 1888. Po habilitacji w 1894 związany z Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie, początkowo jako docent archeologii klasycznej; był pierwszym polskim uczonym, specjalizującym się w archeologii śródziemnomorskiej.

Pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim do końca życia; w 1897 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem utworzonej przez siebie Katedry Archeologii Klasycznej. Od 1905 profesor zwyczajny. Od 1905 kierował Seminarium Archeologii Klasycznej, w roku akademickim 1908/1909 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego. W latach 1909-1921 był dyrektorem Gabinetu Połączonych Zbiorów Sztuki i Archeologii. Nie przyjął proponowanej mu w 1922 Katedry Archeologii Klasycznej na Uniwersytecie Warszawskim.

Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym, w kwaterze 15.

Specjalizował się w antycznej rzeźbie greckiej i rzymskiej. Zainicjował w Polsce badania źródłowe z zakresu historii starożytnej, był pionierem badań genezy popiersia w rzeźbie antycznej. Ustalił chronologię i typologię popiersi portretowych w rzeźbie rzymskiej, analizował również udział tzw. barbarzyńców w sztuce greckiej i rzymskiej. Rozpoczął opracowanie naukowe zabytków antycznych znajdujących się w zbiorach polskich. W 1910 uczestniczył w pracach wykopaliskowych w El-Kubanije w Dolnej Nubii (we współpracy z Wiedeńską Akademią Nauk). W latach 1893-1897 odbył serię podróży badawczych do krajów śródziemnomorskich Europy oraz Afryki i Azji Mniejszej. Bez powodzenia dążył do założenia Instytutu Archeologicznego Polskiego w Atenach. Jako znawca rzeźby greckiej zyskał uznanie międzynarodowe.

Jego uczniami był szereg znakomitości ówczesnej nauki, którzy rozwijali archeologię na innych polskich uczelniach: Edmund Bulanda na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Rajmund Gostkowski na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, Mieczysława Ruxerówna na Uniwersytecie Poznańskim, czy Kazimierz Bulas na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wśród jego uczniów był także m.in. Włodzimierz Antoniewicz, który pod kierunkiem Bieńkowskiego obronił doktorat (1918).

Ogłosił ponad 80 prac naukowych. Niektóre z nich:

• Krzysztofa Warszewickiego dzieła niewydane (1887)
• De fontibus et auctoritate scriptorum historiae Sertorianae (1890)
• Z dziejów cywilizacji starożytnej (1893)
• Historya kształtów biustu starożytnego (1895)
• Impresjonizm w sztuce rzymskiej i starochrześcijańskiej (1896)
• O Sarmatach i Roxolanach w sztuce rzymskiej (1902)
• O reliewach w Giardino Boboli we Florencji (1903)
• O lecytach greckich w krakowskich zbiorach (1917)
• O rzeźbach grecko-rzymskich na zamku XX. Czartoryskich w Gołuchowie (1920)
• O skarbie srebrnym z Choniakowa na Wołyniu (1929)

W 1909 został członkiem-korespondentem AU, w 1917 członkiem czynnym tej akademii. Od 1918 był członkiem Komisji Orientalistycznej AU. Należał także do wielu innych towarzystw i akademii naukowych, m.in. Austriackiego Instytutu Archeologicznego (1899), Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie (wiceprezes od 1909), Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1921), Centralnej Komisji dla Konserwowania Zabytków Sztuki i Pomników Historycznych w Wiedniu (członek-korespondent), Society for the Promotion of Hellenic Studies w Londynie, Towarzystwa Filologiczno-Archeologicznego "Eranos" w Wiedniu, Verein der Altertumsfreunde im Rheinlande w Bonn.