Włodzimierz Lenin

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
22.04.1870
Data śmierci:
21.01.1924
Długość życia:
53
Days since birth:
56226
Years since birth:
153
Dni od śmierci:
36593
Lata od śmierci:
100
Inne nazwiska/pseudonimy:
Lenin, Ļeņins, Ленин, Vladimirs Uļjanovs, Влади́мир Ильи́ч Улья́нов, В. Ильин, В. Фрей, Ив. Петров, К. Тулин, Карпов, Старик и др. Ульянин, Николай Ленин, Влад,
Kategorie:
bolszewik, działacz komunistyczny i państwowy, działacz społeczny, komunista, władca
Narodowość:
 rosyjska
Grób:
Ļeņina Mauzolejs
Cmentarz:
Ļeņina Mauzolejs

Włodzimierz Lenin (ros. Владимир Ленин), właśc. Władimir Iljicz Uljanow (ros. Владимир Ильич Ульянов), (ur. 10 kwietnia/22 kwietnia 1870 w Symbirsku, zm. 21 stycznia 1924 w Gorkach pod Moskwą) – rosyjski polityk, organizator i przywódca rewolucji październikowej, a następnie pierwszy przywódca Rosji Radzieckiej. Współzałożyciel i lider partii bolszewickiej. Teoretyk ideologii komunizmu.

Młodość i lata studenckie

Włodzimierz Iljicz Uljanow był pochodzenia rosyjsko-kałmucko-żydowsko-niemiecko-szwedzkiego. Ojcem Lenina był Ilja Nikołajewicz Uljanow, wywodzący się z rodziny astrachańskich mieszczan pochodzenia rosyjsko-kałmuckiego (rodzice: Nikołaj Wasiliewicz Uljanow i Anna Aleksiejewna z domu Smirnow). Ojcu Lenina, nauczycielowi i inspektorowi szkół ludowych guberni symbirskiej, nadano szlachectwo w 1882 roku.

Matką Lenina była Maria Aleksandrowna z domu Blank, której ojcem był doktor Izrael Moisiejewicz Blank pochodzący z Żytomierza[1]. Izrael i jego brat Abel przyjęli chrześcijaństwo i imiona Aleksander Dmitrijewicz i Dmitrij Dmitrijewicz w 1820 roku, a ich ojciec Mojsze Blank ochrzcił się pod imieniem Dymitr Iwanowicz w 1844 roku[2]. Matka Marii Aleksandrowny – Anna Iwanowna (Ioganowna) z domu Großschopf – miała pochodzenie niemiecko-szwedzkie (rodzice: Johann Gottlieb Großschopf i Anna Estedt) i była wyznania luterańskiego.

Gdy żydowską narodowość dziadka Lenina odkryła szykująca biografię wodza rewolucji siostra Anna Ulianowa, w 1932 roku wysłała do Józefa Stalina list. Przyznała w nim, że dziadek Lenina był Żydem pochodzącym z terenów byłej Rzeczypospolitej. Według niej miał się nawrócić na prawosławie, aby wyjechać z żydowskiej strefy osiedlenia wyznaczonej po rozbiorach Polski przez carat. List Ulianowej był interwencją w sprawie narastających w Rosji Sowieckiej nastrojów antyżydowskich. Siostra Lenina liczyła, że ujawniając tę wiadomość spowoduje, iż nastroje antyżydowskie osłabną. Zdecydowano o ukryciu tej informacji przed opinią publiczną. Upublicznianiu tego faktu sprzeciwił się osobiście dyrektor Instytutu Historii Partii Lew Kamieniew, a Stalin nakazał Ulianowej "absolutne milczenie". Wiązało się to z rosnącym wśród przywódców ZSRR nacjonalizmem rosyjskim.

                 

Lenin ukończył symbirskie gimnazjum klasyczne, zdobywając wykształcenie średnie. Inteligencję, w kręgu której się obracał, cechowała w ogólności wiara w rewolucję. Jednym z jej zwolenników był Nikołaj Czernyszewski - typ ascetycznego i zdyscyplinowanego rewolucjonisty, całkowicie poświęconemu sprawie. Jego nowela Co robić? stała się elementarzem dla radykałów zarówno w Rosji, jak i w innych krajach. Lenin nadał ten sam tytuł jednej ze swoich książek. Czernyszewski spędził 25 lat życia na zesłaniach i katordze. Ta postać stała się dla Władimira wzorcem, Lenin pisał później, że dzieło tego ideologa odmieniło jego życie i że to u Czernyszewskiego można było się nauczyć: "jak rewolucjonista powinien działać, jakich reguł winien się trzymać i jakich środków używać".

Innym wzorcem dla Lenina był jego starszy brat Aleksander, będący członkiem organizacji Narodnaja Wola (Wola Ludu), która zorganizowała udany zamach na cara Aleksandra II w 1881. Za pośrednictwem brata Lenin wcześnie zetknął się z literaturą marksistowską. Po zakończonym fiaskiem zamachu na cara Aleksandra III, brat Lenina został aresztowany wraz z grupą towarzyszy. Aleksander Uljanow został postawiony przed alternatywą: wydać pozostałych towarzyszy biorących udział w zamachu i zostać uwolnionym, albo też być skazanym na karę śmierci. Aleksander wybrał śmierć. Dla Lenina wydarzenie to było wielkim wstrząsem.

W roku 1887, w którym dokonano egzekucji, Lenin wstąpił na wydział prawa Uniwersytetu w Kazaniu, skąd już w grudniu został wydalony za udział w rewolucyjnym zebraniu studentów i zesłany. Studiując na zesłaniu program uniwersytecki, zapoznawał się jednocześnie z pismami rewolucyjnych demokratów i filozofów materialistycznych. Po powrocie do Kazania wstąpił do jednego z kółek marksistowskich, gdzie studiował Kapitał i inne prace Marksa i Engelsa.

Miał 164 cm wzrostu.

Wczesne lata rewolucyjne i emigracja

W 1892, po złożeniu egzaminów z prawa w Uniwersytecie Petersburskim, został pomocnikiem adwokata przysięgłego i w latach 1892–1893 występował jako obrońca sądowy w Samarze w charakterze obrońcy prywatnego. Na polu prawnym nie odnosił jednak większych sukcesów i dlatego zdecydowanie skupił się na działalności politycznej. Ostatecznie ukształtowały się i ugruntowały jego poglądy. W sierpniu 1893 wyjechał do Petersburga, gdzie nawiązał kontakt z marksistami i rozpoczął działalność polityczną, polegającą m.in. na walce z narodnikami i tzw. legalnymi marksistami.

W 1895 wyjechał do Szwajcarii, gdzie spotkał się z Gieorgijem (Jerzym) Plechanowem (1856–1918), jednym z pierwszych marksistów rosyjskich. W czasie podróży do Paryża i Berlina nawiązał kontakt z Paulem Lafarguem (1842–1911) i Wilhelmem Liebknechtem (1826–1900). Jesienią 1895, po powrocie z zagranicy, scalił poszczególne kółka marksistowskie w jednolitą organizację polityczną pod nazwą "Związek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej". 7 grudnia 1895 został aresztowany za spiskowanie przeciw carowi Aleksandrowi III, przez dwa lata kierował związkiem z więzienia. W lutym 1897 został zesłany do miasteczka Szuszenskoje w guberni jenisejskiej we wschodniej Syberii, skąd wrócił w początku 1900. W lutym 1898 poślubił tam komunistyczną aktywistkę Nadieżdę Krupską.

Ponowna emigracja

Jesienią 1900 wyjechał do Monachium, gdzie jeszcze w 1900 założył gazetę polityczną marksistów rewolucyjnych – "Iskrę". Od stycznia 1901 zaczął podpisywać swoje prace pseudonimem Lenin – użył go w liście do Gieorgija (Jerzego) Plechanowa, który podpisywał się m.in. pseudonimem "Wołgin". Dla zaakcentowania zdecydowanej różnicy poglądów Uljanow utworzył swój pseudonim od nazwy syberyjskiej rzeki Leny, płynącej - odwrotnie niż Wołga - w kierunku północnym. Kolportaż "Iskry" na terenie Rosji miał duże znaczenie dla przygotowania gruntu politycznego i ideowego do zorganizowania w Rosji partii socjaldemokratycznej. W Niemczech przebywał do 1902.

Obawiając się wykrycia przez agentów caratu, opuścił Monachium i przez Kolonię, Liege i Brukselę udał się do Londynu, gdzie zamieszkał pod nazwiskiem Richter, zajmując się propagandą programu agrarnego i walcząc z programem partii socjalistycznych rewolucjonistów, (eserowców). Ważnym krokiem w tym kierunku była publikacja książki zatytułowanej Co robić?, w której Lenin metodą polemiczną wskazywał główne zadania partii socjalistycznej w warunkach rosyjskich oraz tłumaczył rolę inteligencji rewolucyjnej.

Wiosną 1903 przeniósł się do Genewy, gdzie przebywał do 1905. Stamtąd zaczął kierować pracami nad rewolucyjnym programem partii marksistowskiej, przyjętym z kolei na II Zjeździe Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SdPRR), obradującym w Brukseli, a zakończonym w Londynie. W czasie tego zjazdu doszło do rozłamu partii na radykalnych bolszewików i bardziej umiarkowanych mienszewików. Jedną z przyczyn była postawa Lenina, pozbawionego umiejętności dyskutowania i kompromisu.

Przed rewolucją październikową

W listopadzie 1905 wrócił na krótko do Petersburga, angażując się w rewolucję głównie teoretycznie, pisząc komentarze prasowe i analizy. Po upadku rewolucji 1905, w grudniu 1907 znalazł się znowu na emigracji i przebywał poza Imperium Rosyjskim do 1917.

W styczniu 1908 ponownie osiedlił się w Genewie. Tu rozpoczął pracę nad "Materializmem a empiriokrytycyzmem" (1909), przeciwstawiając się próbom łączenia filozofii marksistowskiej z prądami filozoficznymi, określanymi jako idealistyczne (empiriokrytycyzm, empiriomonizm, "bogostroitelstwo") (Berman, Bogdanow, Łunaczarski, Januszkiewicz i inni). W tym samym czasie napisał artykuł "Marksizm a rewizjonizm" (1908), w którym wskazał na źródła i podstawowe założenia krytyków marksizmu. Pod koniec 1908 przeniósł się do Paryża, gdzie oddał się studiom nad historią francuskiego ruchu robotniczego, jednocześnie pracując nad zachowaniem i umocnieniem SdPRR(b). W 1911 zorganizował pod Paryżem szkołę polityczną rosyjskich działaczy partyjnych, w której wykładał ekonomię polityczną i zagadnienia teorii i praktyki socjalizmu.

W 1912, po Konferencji Praskiej, przeniósł się z Paryża do Krakowa jako korespondent rosyjskiej gazety bolszewickiej "Prawda", wydawanej w Petersburgu. Z tego okresu pochodzi ważny filozoficznie artykuł "Trzy źródła i trzy części składowe marksizmu". Następnie dwa sezony letnie (1913 i 1914) spędził w Białym Dunajcu, będąc częstym gościem w karczmie Pawła Guta-Mostowego w Poroninie (w 1947 utworzono tam Muzeum Lenina w Poroninie). Po wybuchu I wojny światowej, w sierpniu 1914, został na krótko aresztowany przez Austriaków. Po zwolnieniu z więzienia w Nowym Targu, wyjechał przez Kraków i Wiedeń do neutralnej Szwajcarii i zatrzymał się w Bernie, a następnie Zurychu.

W okresie I wojny światowej bolszewicy wystąpili przeciwko wojnie. Ich hasła, odrzucane przez patriotyczną opinię publiczną, z upływem czasu i na skutek krwawych klęsk armii rosyjskiej cieszyły się coraz większym poparciem wśród robotników, chłopów oraz żołnierzy. Jednocześnie ta antycarska działalność znalazła zainteresowanie i wsparcie ze strony służb niemieckich, toczących wojnę z Rosją. W tym czasie zmuszony był pozostawać w Szwajcarii i zajmował się lekturą prac Hegla, Arystotelesa i Ferdynanda Lassalle'a. Wyniki tych studiów zostały pośmiertnie wydane jako "Zeszyty filozoficzne" (1933), będące poniekąd dalszym ciągiem "Materializmu a empiriokrytycyzmu". Z tych czasów pochodzi również teoria sytuacji rewolucyjnej, mająca duże znaczenie dla praktycznej działalności partii marksistowskiej. Próbował także bezskutecznie stworzyć międzynarodową organizację socjaldemokratów – przeciwników wojny, opozycyjną wobec partii, popierających udział swoich krajów w wojnie (wielu socjaldemokratów-pacyfistów stanie się później działaczami Kominternu).

Powrót do Rosji, ucieczka do Finlandii i rewolucja październikowa

Po otrzymaniu informacji o wybuchu rewolucji lutowej w 1917, Lenin chciał jak najszybciej wrócić do Rosji, aby włączyć się w działania rewolucyjne. Wyjazd nie był jednak łatwy, ponieważ Szwajcaria była oddzielona od Rosji przez wrogie i walczące kraje: Francję, Niemcy, Austro-Węgry i Włochy. Drogi morskie były kontrolowane przez Wielką Brytanię, sojusznika Rosji carskiej. Lenin rozważał przejazd przez Niemcy ze szwedzkim paszportem. Oficjalna podróż nie była możliwa, gdyż był obywatelem wrogiego państwa. W końcu szwajcarski komunista Fritz Platten uzyskał zgodę od niemieckiego ambasadora w Szwajcarii i dzięki wydatnej pomocy wywiadu niemieckiego (którego kluczowym współpracownikiem w tym zakresie był Aleksander Parwus), mógł wrócić do Rosji. Lenin z Nadieżdą Krupską i swoimi 30 współpracownikami-rewolucjonistami wyruszyli pociągiem z Zurychu 9 kwietnia 1917 do niemieckiej stacji granicznej w Gottmadingen. Tam wsiedli do wagonu, który został następnie zaplombowany i pojechali przez Frankfurt i Berlin do Sassnitz, gdzie przesiedli się na statek parowy, którym dopłynęli do Trelleborga w neutralnej Szwecji. 13 kwietnia Lenin dotarł do Sztokholmu. Następnie kontynuował podróż do Wielkiego Księstwa Finlandii, które wciąż było połączone unią personalną z Cesarstwem Rosyjskim.

Wieczorem 16 kwietnia (według kalendarza juliańskiego 3 kwietnia) wjechał na Dworzec Fiński w Petersburgu, ówczesnej stolicy Imperium Rosyjskiego, gdzie został powitany przez oczekujący tłum robotników i żołnierzy. Został tam również oficjalnie powitany przez przewodniczącego Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, Nikolę Czcheidzego. W czasie drogi ze Szwajcarii Lenin stworzył Tezy kwietniowe, głoszące hasło przejścia od rewolucji burżuazyjno-demokratycznej do rewolucji socjalistycznej, a 17 kwietnia ogłosił je w Petersburgu. 16 kwietnia 1917 po raz pierwszy spotkał Stalina[6]. W lipcu Rząd Tymczasowy ujawnił w prasie część zdobytych dokumentów o zagranicznym finansowaniu bolszewików i zdelegalizował partię bolszewików jako agentów niemieckich. Lenin, zagrożony aresztowaniem z powodu prowadzenia propagandy antywojennej i oskarżenia o działalność na rzecz wrogich Niemiec, opuścił Petersburg i uszedł do Finlandii nad jezioro Razliw, skąd dalej kierował partią. W tym okresie powstała książka Państwo a rewolucja.

Powrócił potajemnie z Finlandii do Rosji dopiero 20 października 1917. 23 października, w czasie historycznego posiedzenia Biura Politycznego bolszewików, zapadła decyzja o rozpoczęciu powstania. Miało ono miejsce w nocy z 6 na 7 listopada (24 i 25 października według kalendarza juliańskiego). Jednak Lenin nie brał w nim bezpośredniego udziału. Działał z ukrycia jako teoretyk i inspirator, oddając kierownictwo nad powstaniem w ręce Lwa Trockiego. Powrócił dopiero po zwycięstwie bolszewików, a jego autorytet w gronie towarzyszy partyjnych zapewnił mu stanowisko przewodniczącego nowego rządu – Rady Komisarzy Ludowych. Ciekawostką jest, iż Lenin początkowo nie chciał przyjąć tej funkcji, a jedynie obserwować z boku poczynania rządu i rzecz jasna krytykować go w razie potrzeby.

Rządy bolszewików

Okres od października 1917 do lipca 1918 wypełniła praca nad organizacją państwa radzieckiego (w tym powołanie tajnej policji Czeka) oraz wojna domowa z tzw. kontrrewolucją wewnątrz kraju (walka z Białymi Armiami Antona Denikina, Aleksandra Kołczaka, Nikołaja Judenicza i formacjami kozaków, opowiadającymi się przeciw władzy bolszewickiej w Rosji) oraz z interwencją zewnętrzną (przede wszystkim niemiecką, brytyjską, francuską i japońską).

Na początku 1918 Lenin zawarł pokój z Niemcami (Traktat brzeski) i skierował siły na nasilenie wojny domowej. Przeciwko bolszewikom wystąpili popierający ich dotychczas lewicowi eserowcy i anarchiści. (17 lipca 1918) rozstrzelano w Jekaterynburgu byłego cara Mikołaja II i jego rodzinę. Nie jest znany żaden dokument, świadczący o tym, że była to decyzja Lenina czy Swierdłowa, choć tak twierdzą niektórzy autorzy. Oddział mający dokonać egzekucji wszedł do Domu Ipatiewa i w tym samym czasie został wysłany telegram do Lenina i Swierdłowa. Postanowienie o rozstrzelaniu zostało oficjalnie podjęte przez władze na Uralu 12 lipca i aż do 16 lipca fakt ten był utrzymywany w tajemnicy.

W styczniu 1918 roku nieudanego zamachu na Lenina dokonała Żydówka, socjalrewolucjonistka Dora Frumkin. Kula ominęła Lenina, raniąc szwajcarskiego komunistę Plattena. Dorę Frumkin torturowano i zamordowano w podziemiach Czeka. 30 sierpnia 1918 Lenin został ranny w płuco w wyniku zamachu dokonanego przez Fanny Kapłan, co stało się pretekstem do rozpętania kampanii "czerwonego terroru". Zachowało się wiele podpisanych przez niego listów i telegramów, wzywających do wzmagania terroru i rozstrzeliwania opozycjonistów, przedstawicieli burżuazji, duchownych prawosławnych i innych "zbędnych" osób. W tym okresie Lenin sprzyjał polityce komunizmu wojennego, polegającej na upaństwowieniu przemysłu i zniesieniu gospodarki rynkowej (czasowo nawet likwidacji pieniądza). Po zawieszeniu broni w Compiegne, kończącym I wojnę światową, w listopadzie 1918 uznał traktat brzeski za nieistniejący i rozpoczął agresję wobec Polski, Ukrainy i innych państw, powstałych na zachód od linii okupacji, określonej w traktacie brzeskim.

Lenin podjął próbę eksportu rewolucji, ale choć przez pewien czas zaistniały rządy radzieckie w szeregu krajów europejskich (Finlandia, Niemcy, Węgry, Słowacja) oraz liczne "lokalne" tymczasowe republiki, jednak te projekty nie zakończyły się sukcesem, a fala rewolucyjna (najsilniejsza w Niemczech i na Węgrzech) upadła. Pod jego kierunkiem partie marksistowskie zaangażowane w ruch rewolucyjny utworzyły w 1919 III Międzynarodówkę Komunistyczną (Komintern).

Krach komunizmu wojennego zmusił Lenina (wbrew opozycji radykalnie komunistycznej) do przeforsowania przejścia do rynkowej Nowej Polityki Ekonomicznej (NEP). W grudniu 1922 zainicjował utworzenie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR), obejmując urząd przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych ZSRR (łącząc to stanowisko z funkcją przewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych RSFSR).

25 maja 1922 nastąpił pierwszy z serii wylewów. W grudniu 1922 miał miejsce kolejny, w wyniku którego podjął decyzję o wycofaniu się z czynnego życia politycznego. W marcu 1923 nastąpił trzeci wylew, w wyniku którego został stopniowo sparaliżowany, utracił mowę i prawdopodobnie funkcje poznawcze. Mimo wysiłków wielu lekarzy, w tym czołówki zagranicznych medyków (m.in. Georga Klemperera z Berlina, potem Otfrida Foerstera z Wrocławia), nie udało się powstrzymać eskalacji choroby.

Można z dużą pewnością stwierdzić, że jego choroba miała podłoże genetyczne (jego ojciec również zmarł w wyniku wylewu w wieku 55 lat). Istnieje kilka niezbyt wiarygodnych źródeł, w tym pamiętniki przeciwników politycznych Lenina, jakoby wódz rewolucji październikowej umarł na skutek przebytej kiły, która przeniosła się na ośrodek mózgowy. Nie istnieje natomiast żadna dokumentacja medyczna, która pozwalałaby to potwierdzić. Charakter Lenina i jego stosunek do spraw intymnych również każe powątpiewać w taką wersję wydarzeń, jako że chyba jedyną osobą, z którą Lenin utrzymywał osobiste stosunki intymne (wyjąwszy żonę Nadieżdę Krupską) była Inessa Armand. Jednak publikacje z roku 2009 na podstawie prac Helen Rappaport przemawiają za możliwością śmierci z powodu powikłań kiły.

Stopniowo tracił władzę, bezsilnie obserwując walkę o sukcesję. Ostatnie dokumenty świadczą, że zdawał sobie sprawę z wielu negatywnych zjawisk w utworzonym przez siebie państwie: występował przeciwko biurokratyzacji partii bolszewickiej oraz rosyjskiemu szowinizmowi. O Stalinie, którego w 1922 wyznaczył na sekretarza generalnego partii bolszewickiej, napisał, że "skupił w swych rękach nadmierną władzę" i że "jest zbyt brutalny".

Zmarł 21 stycznia 1924 o godzinie 18:50 w wieku 53 lat.

 

Źródło informacji: wikipedia.org, nekropole.info

Miejsca

Zdjęcia Nazwa miejsca Rodzaj relacji Aktywne od: Aktywne do: Opis Język
1Дом предварительного заключения - «Шпалерка», Санкт-ПетербургДом предварительного заключения - «Шпалерка», Санкт-Петербургru

    loading...

        Związki

        ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis
        1Илья УльяновИлья УльяновOjciec31.07.183124.01.1886
        2Marija Alexandrowna UljanowaMarija Alexandrowna UljanowaMatka06.03.183525.07.1916
        3Aleksander UljanowAleksander UljanowBrat12.04.186620.05.1887
        4Дмитрий  УльяновДмитрий УльяновBrat16.08.187416.07.1943
        5Ольга  УльяноваОльга УльяноваSiostra16.11.187120.05.1891
        6Marija  UļjanovaMarija UļjanovaSiostra18.02.187812.06.1937
        7Анна  Елизарова-УльяноваАнна Елизарова-УльяноваSiostra26.08.186419.10.1935
        8Nadezhda  KrupskayaNadezhda KrupskayaŻona26.02.186927.02.1939
        9Lyubov  BlankLyubov BlankCiotka20.08.183200.00.1895
        10Ольга  УльяноваОльга УльяноваBratanica/siostrzenica04.03.192225.03.2011
        11Konstantin  KrupskiKonstantin KrupskiTeść00.00.183700.00.1897
        12Elizaveta  TistrovaElizaveta TistrovaTeściowa00.00.183600.00.1915
        13Марк  ЕлизаровМарк ЕлизаровSzwagier22.03.186310.03.1919
        14Inessa ArmandInessa ArmandPartner, Przyjaciel26.04.187424.09.1920
        15Ольга УльяноваОльга УльяноваDaleki krewny04.03.192225.03.2011
        16Richard  von WeizsäckerRichard von WeizsäckerDaleki krewny15.04.192031.01.2015

        13.01.1905 | 1905. gads 13. janvāra demonstrācija

        Nemieri jeb 1905. gada revolūcija Latvijā 1905. gadā sākās ar 13. janvāra (piekārtots pie datuma, ignorējot stilu, 26.1.1905 pēc jaunā) manifestāciju Rīgā, kuru, kā reakciju uz demonstrantu apšaušanu Sanktpēterburgā 9. janvārī, organizēja LSDP.

        Prześlij wspomnienia

        14.09.1917 | Rosja została ogłoszona republiką

        Prześlij wspomnienia

        07.11.1917 | The Bolsheviks storm the Winter Palace to begin the "October revolution"

        Prześlij wspomnienia

        08.11.1917 | Rewolucja październikowa: władzę w Rosji przejęła Rada Komisarzy Ludowych z Włodzimierzem Leninem na czele. Lew Trocki został ministrem spraw zagranicznych, a Józef Stalin komisarzem do spraw narodowości

        Prześlij wspomnienia

        10.11.1917 | Krievijas dekrēts "Par kārtu un civilpakāpju likvidāciju"

        Об уничтожении сословий и гражданских чинов

        Prześlij wspomnienia

        06.12.1917 | Finlandia ogłosiła niepodległość (od Rosji). Powstało Królestwo Finlandii

        Prześlij wspomnienia

        20.12.1917 | Powołano Cze-Ka

        Czeka, CzK, WCzK (ros.: Всероссийская чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией и саботажем при СНК РСФСР, ЧК, ВЧК) – akronim nazwy policji politycznej w Rosji Sowieckiej w latach 1917–1922. Początkowo nosiła pełną nazwę Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej i sabotażom (Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem), od sierpnia 1918 roku Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej, spiekulacyjej i priestupleniami po dołżnosti (Всероссийская чрезвычайная комиссия по борьбе с контрреволюцией, спекуляцией и преступлениям по должности; Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją, Spekulacją i Nadużyciami Władzy), zwana potocznie Czeka, lub Czieriezwyczajka. Z owej nazwy wyszło potoczne określenie funkcjonariuszy, pracowników – czekiści (czekista); tak nazywani są po dzień dzisiejszy funkcjonariusze organów bezpieczeństwa państwowego i wywiadu KGB i FSB.

        Prześlij wspomnienia

        18.01.1918 | W Piotrogrodzie zebrał się pierwszy demokratycznie wybrany rosyjski parlament, który następnego dnia został rozpędzony przez bolszewików

        Prześlij wspomnienia

        27.01.1918 | Красный и кровавый террор большевиков в Евпатории

        Prześlij wspomnienia

        23.02.1918 | Socialist Homeland is in Danger!

        Prześlij wspomnienia

        03.03.1918 | Brestļitovskas miera līgums

        Brestļitovskas miera līgums- bija dokuments, uz kura pamata Padomju Krievija, pēc revolūcijas un boļševiku veiktā apvērsuma nespēdama turpināt karu, Vācijas un sabiedroto spiediena rezultātā piekrita ievērot cilvēktiesības (tai skaitā tautu pašnoteikšanās tiesības) Krievijas Impērijas visvēlāk okupētajās / anektētajās Eiropas zemēs, tai skaitā Baltijā un Polijā.

        Prześlij wspomnienia

        08.03.1918 | Soļi Baltijas zemju neatkarības atjaunošanā no Krievijas. Atjaunota Kurzemes un Zemgales hercogiste

        1918. gada 8. martā,. tobrīd Vācijas okupētajā Latvijas teritorijā tiek atjaunota Kurzemes un Zemgales hercogiste

        Prześlij wspomnienia

        15.05.1918 | Porażką komunistów zakończyła się wojna domowa w Finlandii

        Wojna domowa w Finlandii (fiń. Suomen sisällissota) – wewnętrzny konflikt zbrojny w dopiero co powstałym Królestwie Finlandii w pierwszej połowie 1918 roku pomiędzy siłami Czerwonych (punaiset), wspieranych przez radziecką Rosję a siłami Białych (valkoiset), wspieranych przez Niemcy.

        Prześlij wspomnienia

        26.05.1918 | Proklamowano niepodległość Republiki Gruzji

        Po rewolucji październikowej w 1917 Gruzini, podobnie jak inne narody byłego Imperium Rosyjskiego, ogłosili niepodległość, tworząc 26 maja 1918 Demokratyczną Republikę Gruzji, która została podbita przez bolszewików w 1921.

        Prześlij wspomnienia

        17.07.1918 | Car Mikołaj II Romanow i jego rodzina zostali zamordowani w Jekaterynburgu przez oddział Czeka.

        Prześlij wspomnienia

        30.08.1918 | Na wiecu w Moskwie Fanny Kapłan postrzeliła Włodzimierza Lenina

        Prześlij wspomnienia

        05.09.1918 | Tautas komisāru Padome pieņem lēmumu par Sarkano teroru, kas faktiski rada iespēju nesodīti slepkavot jebkuru

        Impulss terora pastiprināšanai bija 1918.g. 30. augusta atentāts pret Ļeņinu, kurš tika ievainots. Šajās dienās cilvēku pūļa klātbūtnē kādā Maskavas parkā tika nošauti tieslietu un iekšlietu ministri u.c. vecā režīma amatpersonas. Zīmīgi, ka tieši šajā pašā datumā- 5.9.1793. gadā tika sākts Eiropā pirmais terors pret politiskajiem pretiniekiem- Robespjērs uzsāka teroru pret žirondistiem.

        Prześlij wspomnienia

        05.12.1918 | Latvijā iebrūk Padomju Krievijas armija

        Prześlij wspomnienia

        14.12.1918 | S. Petļuras vadītie spēki ieņem Kijevu un izveido Ukrainā "Direktoriju"

        Prześlij wspomnienia

        16.12.1918 | Vincas Mickevičius-Kapsukas declares the formation of the Lithuanian Soviet Socialist Republic

        Prześlij wspomnienia

        17.12.1918 | Krievijas hibrīdkari. Ar Krievijas lielinieku "brālīgu atbalstu" proklamēta "Latvijas savienotā komūna"

        Latvijas Sociālistiskā Padomju Republika (LSPR, dibināta kā "Latvijas savienotā komūna") bija sociālistiska valsts tagadējās Latvijas teritorijā, kura tika proklamēta Krievijā un izveidota pēc tam, kad Latvijas Republikas teritoriju okupēja Krievijas Sarkanās armijas spēki. Tas, ka Krievijas Sarkanarmijā dienēja arī daudz no impērijas laika palikušo, bieži marksistu apmuļķotu etnisko latviešu, nemaina notikuma būtību: "sarkanie strēlnieki" cīnījās pret Latvijas neatkarību, lai to atgrieztu Krievijas (lielinieku) impērijas sastāvā. LSPR 1918.—1920. g. pastāvēja līdztekus Latvijas Republikai ar Padomju Krievijas politisku, ekonomisku un militāru atbalstu. Latvijas Republikai izdevās atbrīvot savu teritoriju no Krievijas okupantiem ar citu valstu (Igaunijas, Polijas, Lielbritānijas; kopā 11 valstu) militāro palīdzību gada laikā 1920. gada sākumā.

        Prześlij wspomnienia

        24.01.1919 | Расказачивание

        «Провести массовый террор против богатых казаков, истребив их поголовно».

        Prześlij wspomnienia

        28.01.1919 | Padomju Krievijas okupētajā Latvijas teritorijas daļā (LSPR) sāk darboties kara revolucionārie tribunāli, čekas analogs

        Prześlij wspomnienia

        30.01.1919 | CHEKA orders to kill 4 members of Russian Tszar's family in response of killed K. Liebknecht in Germany

        Prześlij wspomnienia

        14.02.1919 | Rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka

        Wojna polsko-bolszewicka (wojna polsko-sowiecka, wojna polsko-rosyjska 1919-1921, wojna polsko-radziecka) – wojna pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą a Rosją Radziecką, dążącą do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi („rewolucja z zewnątrz”) rosyjskiej partii bolszewików.

        Prześlij wspomnienia

        06.03.1919 | Podczas kongresu w Moskwie utworzono Komintern.

        Międzynarodówka Komunistyczna (zwana także III Międzynarodówką), w skrócie Komintern (od ros. Коммунистический интернационал, Kommunisticzeskij internacyonał) – międzynarodowa organizacja, która powstała z inicjatywy Lenina w Moskwie, w dniach 2–6 marca 1919. Została ona założona przez 19 partii komunistycznych, a wśród nich także Komunistyczną Partię Polski.

        Prześlij wspomnienia

        16.04.1919 | Wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się ofensywa wojsk polskich

        16 kwietnia 1919 wojska polskie rozpoczęły ofensywę. Główne zadanie, jakim było zajęcie Wilna, realizowała grupa jazdy pułkownika Władysława Beliny-Prażmowskiego (9 szwadronów kawalerii i pluton artylerii konnej) oraz grupa piechoty generała Rydza-Śmigłego (3 bataliony piechoty).

        Prześlij wspomnienia

        03.05.1919 | Została zlikwidowana Bawarska Republika Rad

        Bawarska Republika Rad (niem. Bayerische Räterepublik lub też Münchner Räterepublik) – powołana w drodze rewolucji 13 kwietnia 1919 republika socjalistyczna na terenie Bawarii, podczas rewolucji listopadowej 1918/1919.

        Prześlij wspomnienia

        10.05.1919 | Maskavā notiek pirmā "Sestdienas talka"

        Prześlij wspomnienia

        22.05.1919 | Soļi Latvijas neatkarības atgūšanā: landesvērs atbrīvo Rīgu no Krievijas iebrukušajiem lieliniekiem

        Prześlij wspomnienia

        19.06.1919 | Cēsu kaujas

        1919. gada 19.—23. jūnijā notika Cēsu kaujas- tās bija vienas no izšķirošajām kaujām Latvijas un Igaunijas brīvības cīņās

        Prześlij wspomnienia

        10.07.1919 | Latvijas armijas dzimšanas diena

        10. jūlijs ir diena, kad tiek izdota Latvijas armijas pavēle Nr.1. Apvienojot Atsevišķo brigādi ar Ziemeļlatvijas brigādi, izveidota Latvijas Armija. Par Latvijas apvienotās armijas pirmo virspavēlnieku tiek iecelts ģenerālis Dāvids Sīmansons.

        Prześlij wspomnienia

        26.12.1919 | Rada Komisarzy Ludowych wydała dekret o likwidacji analfabetyzmu w Rosji Radzieckiej

        Prześlij wspomnienia

        30.01.1920 | 1920. gadā noslēgts Latvijas Krievijas pamiers

        1920. gadā noslēgts Latvijas Krievijas pamiers

        Prześlij wspomnienia

        02.02.1920 | Podpisano traktat z Tartu na mocy którego Rosja Radziecka uznała niepodległość Estonii

        Traktat w Tartu (est. Tartu rahu) – traktat pokojowy zawarty 2 lutego 1920 w Tartu między Estonią a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką, który zakończył wojnę estońsko-bolszewicką. Na mocy traktatu Estonia, będąca wcześniej częścią Imperium Rosyjskiego, uzyskała niepodległość, zaś Rosja Sowiecka uznała swojego sąsiada po wieczne czasy.

        Prześlij wspomnienia

        09.05.1920 | Manifestācija Kijivā par godu tās atbrīvošanai no Krievijas boļševiku karaspēka

        Prześlij wspomnienia

        11.08.1920 | Tiek parakstīts Latvijas—Krievijas miera līgums

        Prześlij wspomnienia

        06.10.1920 | В Кремле встретились английский писатель-фантаст Герберт Уэллс и Владимир Ленин

        Prześlij wspomnienia

        26.01.1921 | Republic of Latvia achieved the recognition de iure

        On 26 January, 1921, the efforts of the Minister of Foreign Affairs, Zigfrīds Anna Meierovics, the Latvian diplomats and all of the officials of the Foreign Service achieved the goal – the Republic of Latvia achieved the recognition of its legitimate international status.

        Prześlij wspomnienia

        31.01.1921 | Zemnieku sacelšanās pret padomju varu Sibīrijā

        Prześlij wspomnienia

        11.02.1921 | Armia Czerwona zaatakowała Gruzję

        Po rewolucji październikowej w 1917 Gruzini, podobnie jak inne narody byłego Imperium Rosyjskiego, ogłosili niepodległość, tworząc 26 maja 1918 Demokratyczną Republikę Gruzji, która została podbita przez bolszewików w 1921. Po klęsce rząd gruziński ewakuował się do Stambułu.

        Prześlij wspomnienia

        25.02.1921 | Sowietyzacja Gruzji, utworzono Gruzińską SRR

        Prześlij wspomnienia

        18.03.1921 | Traktat ryski

        Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski), Traktat pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 300) – traktat pokojowy zawarty przez Polskę i RFSRR oraz USRR, ratyfikowany przez Naczelnika Państwa 16 kwietnia 1921; obowiązywał od 30 kwietnia 1921, tj. wymiany dokumentów ratyfikacyjnych przez strony. Podpisanie traktatu miało miejsce 18 marca 1921 o godz. 20.30 w pałacu Czarnogłowców w Rydze.

        Prześlij wspomnienia

        18.04.1921 | Bolszewicy zdławili powstanie marynarzy w Kronsztadzie

        Jednym z końcowych akcentów wojny domowej w Rosji były wydarzenia w Kronsztadzie. Przez samych marynarzy z Kronsztadu powstanie było określane jako "trzecia rewolucja", zaś przez bolszewików jako kontrrewolucja. W roku 1921 Kronsztad zajmował 1/3 powierzchni Wyspy Kotlin. Ludność składała się z załogi Floty Bałtyckiej, żołnierzy garnizonowych, kilku tysięcy robotników stoczni, oficerów, urzędników, rzemieślników i ich bliskich, w sumie ok. 50 tysięcy mieszkańców.

        Prześlij wspomnienia

        02.08.1921 | Голод в Поволжье

        Prześlij wspomnienia

        10.08.1921 | Communist acts of genocide: Killing 2 million Tatars in 1921–22 famine in Tatarstan

        Prześlij wspomnienia

        03.04.1922 | Joseph Stalin becames the first General Secretary of the Communist Party of the Soviet Union

        Prześlij wspomnienia

        21.01.1924 | Vai Ļeņinam palikt mūžam dzīvam jeb laiks apbedīt?

        Latvijas okupācijas gados 21.janvāris kalendārā bija iezīmēts ar melnu krāsu. Šajā dienā mira cilvēks, ko šodien daudzi dēvē par visu pasaules nelaimju cēloni – tas Vladimirs Uļjanovs (Ļeņins). Viņa mirstīgās atliekas jeb pareizāk būtu teikt, tas, kas vispār no tām palicis pāri, vēl joprojām glabājas Maskavas sirdī – Sarkanā laukuma mauzolejā. Vai nebūtu pienācis laiks tās apbedīt?

        Prześlij wspomnienia

        27.01.1924 | Pogrzeb Włodzimierza Lenina

        Prześlij wspomnienia

        28.12.1943 | Genocide actions against non-russians. Operation Ulusy. 91,900 Kalmyks deported

        Prześlij wspomnienia

        31.10.1961 | Z Mauzoleum Lenina na Placu Czerwonym usunięto ciało Józefa Stalina

        Prześlij wspomnienia

        26.12.1991 | Oficjalnie przestał istnieć Związek Radziecki

        Prześlij wspomnienia

        01.02.2011 | Десталинизации россиского общества Караганова

        Prześlij wspomnienia

        08.12.2013 | W czasie trwających na Ukrainie masowych demonstracji zniszczony został pomnik Włodzimierza Lenina w Kijowie

        Pomnik Włodzimierza Lenina w Kijowie – nieistniejący obecnie pomnik Włodzimierza Lenina, stojący w Kijowie w latach 1946-2013. Pomnik zaprojektowany został przez Siergieja Mierkurowa. Jego odsłonięcia dokonano w roku 1946. Po rozpadzie ZSRR pomnik był kilkukrotnie dewastowany, m.in. w 2009 uszkodzono nos i rękę, został jednak naprawiony. Ostatecznie prawie 3,5 metrowa figura została zniszczona 8 grudnia 2013 roku, w czasie trwających m.in. w Kijowie masowych demonstracji. Po przewróceniu pomnika za pomocą żelaznych lin został on rozbity na kawałki.

        Prześlij wspomnienia

        Dodaj słowa kluczowe