Zygmunt Bohusz-Szyszko

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
19.01.1893
Data śmierci:
20.06.1982
Długość życia:
89
Days since birth:
47917
Years since birth:
131
Dni od śmierci:
15258
Lata od śmierci:
41
Kategorie:
generał, legionista, szlachcic, uczestnik I wojny światowej, uczestnik II wojny światowej
Narodowość:
 polska
Cmentarz:
Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zygmunt Piotr Bohusz-Szyszko, herbu Odyniec (ur. 19 stycznia 1893 w Chełmie, zm. 20 czerwca 1982 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego, dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.

Dzieciństwo i młodość

Jego ojciec Jakub Bohusz-Szyszko, był oficerem w miejscowym garnizonie rosyjskim, a matka, Helena z d. Witowska, zajmowała się wychowaniem syna. Zygmunt Bohusz-Szyszko dzieciństwo i lata młodzieńcze spędził w rodzinnym Chełmie. W 1907 przerwał naukę w chełmskim państwowym gimnazjum, gdyż ojciec otrzymał służbowe przeniesienie do Irkucka. W 1911, po ukończeniu korpusu kadetów w Pskowie, wstąpił do wyższej szkoły oficerskiej w Moskwie. W 1913 jako dowódca plutonu służył w rosyjskim 12 Pułku Grenadierów. Z pułkiem tym wyruszył w 1914 na front, gdzie był czterokrotnie ranny. Jesienią 1915 dostał się do niewoli austriackiej, z której zbiegł. Od listopada 1916 służył w II Brygadzie Legionów Polskich. Po wyłamaniu się Brygady spod władzy austriackiej, w lutym 1918 został internowany w obozie na Węgrzech. Po 4 miesiącach został zwolniony i trafił do 1 Pułku Piechoty Polskiej Siły Zbrojnej (niem. Polnische Wehrmacht).

Wojna polsko-bolszewicka

W listopadzie 1918 uczestniczył w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Warszawie, a następnie wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. W wojnie polsko-bolszewickiej służył w 2 Dywizji Piechoty Legionów najpierw jako dowódca kompanii, potem batalionu, a od lutego 1919 r. dowodził 2 Kowieńskim Pułkiem Strzelców, wchodzącym w skład 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej WP. Walczył z bolszewikami na Wileńszczyźnie, Podlasiu i Mazowszu. W czasie obrony Płocka odniósł poważną ranę. Jednak nie zrezygnował z dalszej walki i brał udział w kontrofensywie sierpniowej 1920.

Dwudziestolecie międzywojenne

W okresie od lutego do września 1921 był oficerem sztabu w 19 Dywizji Piechoty. W październiku 1921 został skierowany na studia do Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie, przemianowanej w 1922 na Wyższą Szkołę Wojenną. Po jej ukończeniu we wrześniu 1923, pełnił służbę w 62 pp, a następnie w Oddziale V Sztabu Generalnego WP jako kierownik referatu generalskiego. Od maja 1925 do lipca 1926 zajmował stanowisko szefa Oddziału V w Biurze Ścisłej Rady wojennej, a następnie (do maja 1929) – I oficera sztabu w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Następnie został I oficerem w Inspektoracie Armii. W marcu 1931 przeszedł do służby liniowej, obejmując funkcję zastępcy dowódcy 58 Pułku Piechoty w Poznaniu. We wrześniu 1931 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza, w którym najpierw dowodził pułkiem "Głębokie", po czym w lutym 1934 został zastępcą dowódcy KOP. W sierpniu 1938 objął dowodzenie piechoty dywizyjnej w 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, a w sierpniu 1939 – to samo stanowisko w 16 Dywizji Piechoty.

Wojna obronna 1939

W drugim dniu wojny obronnej 1939 został mianowany dowódcą 16 DP wchodzącej w skład Grupy Operacyjnej "Wschód" w Armii "Pomorze" gen. Władysława Bortnowskiego. Dowodzona przez płk Z. Bohusza-Szyszko dywizja, prowadząc ciężkie walki z nieprzyjacielem, wycofywała się z Grudziądza na Włocławek, a następnie w rejon Łowicza opanowanego już przez Niemców. Tam podporządkowana została dowództwu Armii "Poznań" gen. Tadeusza Kutrzeby i w dniach 9-18 września wzięła udział w bitwie nad Bzurą, ponosząc ciężkie straty w walkach o Łowicz. Jej szczątki, po przeprawieniu się 18 września przez dolną Bzurę, walczyły jeszcze z niemiecką 4 D Panc. aż do zupełnego wyniszczenia. Z niedobitkami, w sile zaledwie dwóch kompanii, płk dypl. Z. Bohusz-Szyszko przedarł się do oblężonej Warszawy i walczył w jej obronie do kapitulacji 28 września; do niewoli nie poszedł.

Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie

W styczniu 1940, po dotarciu przez Węgry do Francji, płk Z. Bohusz-Szyszko został mianowany dowódcą Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Wobec napaści 30 listopada 1939 Związku Sowieckiego na Finlandię, rządy Francji i Wielkiej Brytanii postanowiły wysłać tam korpus ekspedycyjny, w którym uczestniczyłaby obok jednostek tych państw także polska Brygada Podhalańska. Zamierzenie nie doszło jednak do skutku, gdyż Finowie 12 marca 1940 podpisali traktat pokojowy. Tymczasem 9 kwietnia nastąpił niemiecki atak powietrzny i morski na Norwegię. Na pomoc Norwegom wysłany został z Francji korpus ekspedycyjny, który wylądował na dalekim północnym wybrzeżu norweskim. W jego skład weszła Brygada Strzelców Podhalańskich. Walczyła ona pod Narvikiem. Po wycofaniu, Brygada drogą morską w dniach 3-8 czerwca 1940 została przerzucona do Francji, gdzie w ciężkich walkach z wojskami niemieckimi na tzw. reducie bretońskiej w dniach 15-18 czerwca została rozbita. Jej resztki razem z dowódcą zostały przetransportowane do Wielkiej Brytanii.

Od września 1940 do sierpnia 1941 gen. Z. Bohusz-Szyszko był komendantem Centralnego Obozu Wyszkolenia I Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w Crawford. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski, stanął w sierpniu 1941 na czele Polskiej Misji Wojskowej w ZSRR, którą Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, wysłał do Moskwy dla przeprowadzenia wstępnych uzgodnień. Z powierzonego zadania gen. Z. Bohusz-Szyszko wywiązał się znakomicie i już 8 sierpnia podpisane zostały niezbędne protokoły. W grudniu 1941, stosownie do otrzymanego od gen. Władysława Andersa polecenia, przystąpił do formowania 7 Dywizji Piechoty. Od marca do października 1942 był szefem sztabu Armii Polskiej w ZSRR.

Po ewakuacji wojsk polskich z ZSRR na Bliski Wschód, został dowódcą 5 Kresowej Dywizji Piechoty, następnie od 16 czerwca 1943 został mianowany zastępcą dowódcy 2 Korpusu Polskiego gen. W. Andersa. Z II Korpusem przebył cały szlak bojowy w kampanii włoskiej 1944-1945. W kwietniu 1945, zastępując dowódcę II Korpusu, stoczył zwycięską, ostatnią bitwę o Bolonię.

Na emigracji

Początkowo gen. Z. Bohusz-Szyszko krótko służył w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji w 1947, osiedlił się w Londynie, gdzie brał czynny udział w polskim życiu emigracyjnym. Poświęcił się pracy publicystycznej i pisarstwu historycznemu, publikując wiele artykułów prasowych i prac, a zarazem brał czynny udział w działalności kombatanckiej, starając się służyć pomocą weteranom wojny. W 1942 wydał wspomnienia z kampanii wrześniowej 1939 – Wrześniowym szlakiem. W latach 1965-1966 był prezesem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

Zmarł 20 czerwca 1982 w Londynie. Zgodnie ze swoją ostatnią wolą został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

 

Źródło informacji: wikipedia.org

Brak miejsc

    loading...

        Związki

        ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis
        1
        Jakub Bohusz-SzyszkoOjciec24.07.185505.04.1942

        14.02.1919 | Rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka

        Wojna polsko-bolszewicka (wojna polsko-sowiecka, wojna polsko-rosyjska 1919-1921, wojna polsko-radziecka) – wojna pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą a Rosją Radziecką, dążącą do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi („rewolucja z zewnątrz”) rosyjskiej partii bolszewików.

        Prześlij wspomnienia

        01.09.1939 | Wojska niemieckie napadły o świcie bez wypowiedzenia wojny na Polskę, rozpoczynając kampanię wrześniową a tym samym II wojnę światową

        Kampania wrześniowa (inne stosowane nazwy: kampania polska 1939, wojna polska 1939, wojna obronna Polski 1939) – obrona terytorium Polski przed agresją militarną (bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny) wojsk III Rzeszy (Wehrmacht) i ZSRR (Armia Czerwona); pierwszy etap II wojny światowej. Była to pierwsza kampania II wojny światowej, trwająca od 1 września (zbrojna agresja Niemiec) do 6 października 1939, kiedy z chwilą kapitulacji SGO Polesie pod Kockiem zakończyły się walki regularnych oddziałów Wojska Polskiego z agresorami. Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego w kampanii był marszałek Edward Rydz-Śmigły, a szefem sztabu gen. bryg. Wacław Stachiewicz. Od 3 września 1939 wojna koalicyjna Polski, Francji i Wielkiej Brytanii przeciw III Rzeszy.

        Prześlij wspomnienia

        Dodaj słowa kluczowe