Zyta Janina Gilowska z domu Napolska (ur. 7 lipca 1949 w Nowym Mieście Lubawskim, zm. 5 kwietnia 2016 w Świdniku) – polska polityk, profesor nauk ekonomicznych, minister finansów oraz wicepremier w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego, w latach 2001–2005 i 2007–2008 posłanka na Sejm IV i VI kadencji, od 2010 do 2013 członkini Rady Polityki Pieniężnej.

Wykształcenie

Córka Klemensa i Marii Napolskich. Była profesorem nauk ekonomicznych. Ukończyła studia w Instytucie Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego; doktoryzowała się (z ekonomiki rolnictwa) i habilitowała na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Postanowieniem Prezydenta RP z 16 sierpnia 1999 otrzymała tytuł naukowy profesora. Wykładała na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie od 2001 zajmowała stanowisko profesora zwyczajnego. Była też członkiem Komitetu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk.

Działalność polityczna

Działalność do 2005

W latach 90. działała w KLD. Bez powodzenia kandydowała do Sejmu z 1. miejsca lubelskiej listy tej partii w wyborach parlamentarnych w 1993. Następnie należała do Unii Wolności, zasiadając w latach 1994–1996 w radzie krajowej. W latach 1990–1998 była radną rady miejskiej w Świdniku.

Była posłanką IV kadencji (2001–2005), zasiadała w klubie parlamentarnym Platformy Obywatelskiej. W wyborach startowała z okręgu lubelskiego, uzyskując 11 284 głosów. Pełniła w Sejmie funkcję zastępcy przewodniczącej Komisji Finansów Publicznych. W PO zasiadała w prezydium klubu parlamentarnego, była przewodniczącą regionu lubelskiego i od 27 czerwca 2003 do 21 maja 2005 wiceprzewodniczącą partii.

Wystąpiła z Platformy Obywatelskiej w tym samym miesiącu w związku z oskarżeniami o nepotyzm. Zarzucano jej, że zatrudniła w swoim biurze poselskim swoją synową oraz opłacała pracę swojego syna Pawła Gilowskiego jako eksperta prawnego z pieniędzy przeznaczonych na obsługę biura. Według Zyty Gilowskiej synowa została zatrudniona w biurze zanim poznała jej syna, a korzystanie z usług syna pozwoliło obniżyć koszty ekspertyz. Swoje wystąpienie z partii uzasadniała tym, że sytuacja w jej biurze (częsta także w przypadku innych biur poselskich) była znana liderom partii od początku, a kroki dyscyplinarne podjęte zostały wobec niej dopiero po publikacjach prasowych. Kolejnym zarzutem wysuwanym pod jej adresem była chęć umieszczenia syna na pierwszym miejscu lubelskiej listy PO, na co nie godziło się kierownictwo partii.

Minister finansów i wicepremier

7 stycznia 2006 prezydent Lech Kaczyński na wniosek premiera Kazimierza Marcinkiewicza powołał ją na urząd wicepremiera i ministra finansów. Jej odwołanie nastąpiło 24 czerwca 2006, kiedy to Rzecznik Interesu Publicznego, Włodzimierz Olszewski, zarzucił Zycie Gilowskiej „kłamstwo lustracyjne”. Sąd lustracyjny pierwszej instancji, po rozpatrzeniu sprawy, w dniu 6 września 2006 orzekł jednak, że złożyła ona zgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.

22 września 2006 została powołana na wniosek premiera na stanowiska ministra finansów i wicepremiera w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. 7 września 2007 została odwołana z funkcji wicepremiera i ministra finansów z jednoczesnym powołaniem na sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów i tymczasowego kierownika resortu. 10 września tego samego roku ponownie została powołana na oba urzędy.

Działalność od 2007

W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskała mandat poselski, kandydując z listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu poznańskim i otrzymując 54 307 głosów. 14 stycznia 2008 zrezygnowała z zasiadania w Sejmie. Jej miejsce zajął Jan Filip Libicki.

16 lutego 2010 prezydent Lech Kaczyński ogłosił decyzję o powołaniu jej w skład Rady Polityki Pieniężnej. Po uprzednim złożeniu przez nią rezygnacji, prezydent Bronisław Komorowski odwołał Zytę Gilowską z RPP 4 października 2013.

W październiku 2015 została członkinią Narodowej Rady Rozwoju powołanej przez prezydenta Andrzeja Dudę.

Od wielu lat zmagała się z chorobą serca, zmarła 5 kwietnia 2016 w Świdniku.

Odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009)
• laureatka siódmej edycji plebiscytu „Srebrne Usta” w 2002, organizowanego przez Program III Polskiego Radia
• laureatka corocznej nagrody „Gazety Polskiej” w 2002
• „Kobieta roku 2002” według czytelników „Twojego Stylu”