Opactwo westminsterskie (ang. Westminster Abbey), nazwa oficjalna – The Collegiate Church of St Peter, Westminster (Kolegiata św. Piotra w Westminsterze) to najważniejsza, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w londyńskim City, świątynia anglikańska.

Opactwo począwszy od Wilhelma Zdobywcy (1066) jest miejscem koronacji królów Anglii, z wyjątkiem Edwarda V i Edwarda VIII, którzy nie byli koronowani. Od XIII wieku opactwo to również miejsce pochówku królów i zasłużonych osób.

Historia

Według legend pierwsza świątynia powstała w roku 616 na miejscu, które nazywano wówczas Thorney Island. Datę powstania pierwszego klasztoru należy jednak przenieść w okolice roku 800.

Prawie 250 lat później Edward Wyznawca, który z powodów politycznych nie mógł dotrzymać ślubów udania się na pielgrzymkę do Rzymu, w zamian za zwolnienie z tych ślubów, zgodnie z sugestią papieża, miał przebudować opactwo. Przebudowa miała miejsce w latach 1045-1050 (w stylu romańskim), a nowe opactwo konsekrowano 28 grudnia 1065 (na tydzień przed śmiercią króla, który został tam pochowany).

W roku 1066 odbyła się pierwsza koronacja w Opactwie Westminsterskim. Jako pierwszy został tam koronowany Wilhelm Zdobywca. Od tamtego czasu prawie wszystkie koronacje mają miejsce w Opactwie.

W roku 1220 Henryk III dobudował Lady Chapel, a 25 lat później rozpoczął gruntowną przebudowę całego opactwa w kształcie, który zachował się do dziś. Następna poważna przebudowa miała miejsce za Henryka VII w wieku XVI w stylu gotyku angielskiego.

W roku 1534 Henryk VIII przejął opactwo w czasie swojej walki z Kościołem katolickim, a w roku 1540 zlikwidował opactwo benedyktyńskie. Maria I Tudor wskrzesiła opactwo na kilka lat, ale potem Elżbieta I ponownie je zlikwidowała.

Dwie zachodnie wieże, w stylu neogotyckim, dzieło Nicholasa Hawksmoora, ucznia Wrena, dobudowano dopiero w roku 1745. Dalsza przebudowa i renowacja miała miejsce w XIX wieku.

Koronacje królów i królowych Anglii w kolegiacie św. Piotra

• 1066 Wilhelm I Zdobywca
• 1068 Matylda z Flandrii
• 1087 Wilhelm II Rudy
• 1100 Henryk I Beauclerc i Matylda ze Szkocji
• 1121 Adelajda z Louvain
• 1135 Stefan z Blois
• 1136 Matylda z Boulogne
• 1154 Henryk II Plantagenet i Eleonora Akwitańska
• 1189 Ryszard I Lwie Serce
• 1199 Jan bez Ziemi
• 1200 Izabela z Angoulême
• 1220 Henryk III Plantagenet
• 1236 Eleonora Prowansalska
• 1274 Edward I Długonogi i Eleonora Kastylijska
• 1308 Edward II i Izabela Francuska
• 1327 Edward III
• 1328 Filipa de Hainault
• 1377 Ryszard II
• 1382 Anna Czeska
• 1397 Izabela de Valois
• 1399 Henryk IV Lancaster
• 1403 Joanna z Nawarry
• 1413 Henryk V Lancaster
• 1421 Katarzyna de Valois
• 1429 Henryk VI Lancaster
• 1445 Małgorzata Andegaweńska
• 1461 Edward IV York
• 1465 Elżbieta Woodville
• 1483 Ryszard III York i Anna Neville
• 1485 Henryk VII Tudor
• 1487 Elżbieta York
• 1509 Henryk VIII Tudor
• 1509 Katarzyna Aragońska
• 1533 Anna Boleyn
• 1547 Edward VI Tudor
• 1553 Maria I Tudor
• 1559 Elżbieta I Tudor
• 1603 Jakub I Stuart i Anna Duńska
• 1626 Karol I Stuart
• 1661 Karol II Stuart
• 1685 Jakub II Stuart
• 1685 Maria z Modeny
• 1689 Maria II Stuart i Wilhelm III Orański
• 1702 Anna Stuart
• 1714 Jerzy I Hanowerski
• 1727 Jerzy II Hanowerski i Karolina z Ansbachu
• 1761 Jerzy III Hanowerski i Charlotta Mecklenburg-Strelitz
• 1821 Jerzy IV Hanowerski
• 1831 Wilhelm IV Hanowerski i Adelajda z Saksonii-Meiningen
• 1838 Wiktoria Hanowerska
• 1902 Edward VII Koburg i Aleksandra Duńska
• 1911 Jerzy V i Maria Teck
• 1937 Jerzy VI Windsor i Elżbieta Bowes-Lyon
• 1953 Elżbieta II

W czasie koronacji Jerzego II Hanowerskiego George Frideric Handel wykonał cztery hymny koronacyjne, w tym hymn "Zadok the Priest". Od tego czasu utwór ten powtarza się na każdym kolejnym nabożeństwie koronacyjnym, tradycyjnie sprawowanym w Opactwie Westminsterskim.

Ciekawe miejsca w Westminster Abbey

• kaplica Edwarda Wyznawcy
• Grób Nieznanego Żołnierza
• kaplica św. Jerzego, pamięci miliona Brytyjczyków poległych w wojnach
• Zakątek Wigów
• Zakątek poetów (Poets' corner)
• kaplica św. Pawła
• grobowiec Elżbiety I
• nagrobek Margaret Beaufort
• Sala Kapitulna (Chapter House)
• Kaplica Pyxu
• Ciemny Krużganek
• Muzeum Opactwa (Abbey Museum)
• Kolegium św. Piotra
• College Gardens
• Krypta Normandzka (Norman Undercroft)
• Kaplica Królewskich Sił Powietrznych - witraże poświęcone Dywizjonom 303 i 302, widać tam polskie orły i polską flagę.
• Krzesło koronacyjne z 1301 r., na którym koronowano wszystkich, prócz dwóch królów Anglii.

Pochówki

Na terenie opactwa pochowanych jest ok. 3300 zmarłych. Wśród nich wybitni poeci i pisarze, muzycy, aktorzy, uczeni, politycy i architekci. Oprócz tego znajduje się tam ponad 600 tablic pamiątkowych poświęconych wybitnym osobom niepochowanym na terenie opactwa.

Pierwszym poetą pochowanym w Westminster Abbey był Geoffrey Chaucer w roku 1400. W opactwie znajdują się też groby:

• Bena Jonsona,
• Davida Garricka
• Samuela Johnsona,
• Karola Dickensa,
• Roberta Browninga
• Rudyarda Kiplinga.

Wielu poetów i pisarzy - np. z powodu mało przykładnego życia, jakie prowadzili, albo braku uznania za życia - nie otrzymywało zgody na pochówek. Dopiero wiele lat po ich śmierci umieszczano tylko tablice pamiątkowe; wśród nich:

• William Szekspir,
• William Blake,
• Benjamin Britten,
• Robert Burns,
• John Keats,
• George Gordon Byron,
• Percy Bysshe Shelley,
• David Herbert Lawrence,
• William Wordsworth,
• William Makepeace Thackeray,
• Thomas Hardy.

Pochowani uczeni to m.in.:

• Isaac Newton,
• Karol Darwin,
• Lord Kelvin,
• Ernest Rutherford.

Muzycy: Georg Friedrich Händel i Henry Purcell.

Architekci: Robert Adam, William Chambers, Charles Barry, George Gilbert Scott.