Cmentarz Komunalny Północny w Warszawie – jeden z większych cmentarzy w Polsce i Europie, o powierzchni 143 ha położony na Młocinach i na Wólce Węglowej w dzielnicy Bielany.

Cmentarz znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej św. Ignacego Loyoli (w kościele, tuż przy murze cmentarza, odbywają się liczne pogrzeby osób tego wyznania). Sam cmentarz jest jednak cmentarzem komunalnym, a nie rzymskokatolickim i jako taki podlega pod władze świeckie, co umożliwia chowanie na nim ateistów oraz osób różnych wyznań.

Historia

Jedna z głównych alejek na cmentarzu na Wólce

Kwatera żołnierzy niemieckich poległych w latach 1939-1945 na cmentarzu na Wólce

Na początku lat 60. XX w. w Warszawie zaczęło brakować wolnych miejsc grzebalnych na istniejących cmentarzach, a odzyskiwana liczba miejsc nie pokrywała zapotrzebowania.

W związku z tym podjęto decyzję o budowie nowego cmentarza, który zapewni miejsce pochówku mieszkańcom Warszawy i okolic na lat kilkadziesiąt. Cmentarz został ulokowany przy trasie wylotowej na Gdańsk, częściowo na terenie Wólki Węglowej, stąd nazwa Komunalnego Cmentarza Północnego: Cmentarz na Wólce.

Prace projektowe pod kierunkiem architekta krajobrazu prof. Longina Majdeckiego wykonano w Biurze Projektów Budownictwa Komunalnego "Stolica". Cmentarz Komunalny Północny został zaprojektowany na planie nieregularnego wieloboku, który graniczy z Lasem Młocińskim oraz ulicami Wóycickiego, Wólczyńską i Estrady. Na powierzchni 143 ha powstało 800 kwater grzebalnych, posadzono kilkadziesiąt tysięcy drzew i krzewów ozdobnych, wybudowano: ponad 200 km dróg i alejek, dom pogrzebowy z 3 salami ceremonialnymi (m.in. dla zmarłych wyznania katolickiego i świeckich) oraz przechowalnią zwłok, spopielarnię, kancelarię, pawilony przy wejściach, kwiaciarnię, parkingi i drogi dojazdowe.

Eksploatację cmentarza rozpoczęto w lutym 1973 i pochowano tu około 150 000 zmarłych. Od stycznia 1997w Spopielarni wykonano około 10 000 spopieleń i ta forma pochówku zyskuje coraz więcej zwolenników (wzrost o około 30% rocznie).

19 lutego 2010 odbył się tu uroczysty pogrzeb warszawskiego policjanta Andrzeja Struja, który 10 lutego 2010 będąc na urlopie wypoczynkowym, podjął interwencję wobec dwóch pijanych wyrostków, rzucających koszem na śmieci w przejeżdżający tramwaj, a w wyniku której został kilkakrotnie ugodzony nożem i zmarł. Na jego pogrzebie obecny byli obecni m.in. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński, Prezes Rady Ministrów Donald Tusk, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, arcybiskup metropolita warszawski Kazimierz Nycz oraz Komendant Główny Policji Andrzej Matejuk.

23 kwietnia 2010 do domu pogrzebowego na tym cmentarzu przetransportowano trumny z 16 ostatnimi zidentyfikowanymi ofiarami katastrofy prezydenckiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku.

Niektórzy pochowani

• Włodzimierz Berutowicz (1914-2004) – minister sprawiedliwości, I prezes Sądu Najwyższego
• Andrzej Borecki (1927-2011) – scenograf
• Janusz Bylczyński (1920–1990) – aktor (E-VI-9-1-15)
• Janusz Cetnarowski (1947-2009) – artysta plastyk
• Jan Izrael Dynerman (1917-1996) – powstaniec getta warszawskiego
• Antoni Frydel (1928-2004) – gen. bryg. MO, komendant stołeczny Milicji Obywatelskiej, dyrektor generalny Ministerstwa Sprawiedliwości
• Stanisław Gawlik (1925–1990) – aktor (W-XIX-4-1-6)
• Bogusław Gdowski (1932-2009) – matematyk
• Stefania Górska (1907–1986) – aktorka (W XVII 3-6-10)
• Zbigniew Granica (1959–2001) – pedagog, autor podręczników szkolnych
• Dariusz Hajn (1965-1995) – wokalista punkowy, pierwszy wokalista formacji Dezerter (II 16 rząd 8 grób 8)
• Ludwik Hass (1918–2008) – historyk
• Szymon Herman (1923-2001) – aktor (S-VIII-3-3-12)
• Jan Himilsbach (1931–1988) – aktor (E VI 3-10-8)
• Aleksander Hulek (1916-1993) – pionier rehabilitacji, prezes Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem
• Antoni Janczak (1923-1999 – podpułkownik WP, kawaler orderu Virtuti Militari
• Marianna Janczak (1925-2002) – kapitan WP, dama orderu Virtuti Militari
• Sławomir Janiec (1933-2010) – dyplomata, konsul RP w Paryżu i Montrealu
• Jerzy Januszewicz (1934–1992) – aktor (T-V-7-4-6)
• Jerzy Karaszkiewicz (1936–2004) – aktor
• Krystyna Kersten (1931-2008) – historyk
• Adam Kersten (1930-1983) – historyk
• Stanisław Klarner (1899-1982) – twórca nowych odmian tytoniu, publicysta w zakresie produkcji i fermentacji tytoniu
• Marcin Kołodyński (1980-2001) – aktor, prezenter telewizyjny
• Antoni Korzycki (1904-1990) – wicepremier
• Anna Laszuk (1969-2012) – dziennikarka
• Włodzimierz Lwow (1910-1984) – teatrolog
• Jan Łopuszniak (1910–2000) – aktor (S-VII-3-2-5)
• Zygmunt Maciejewski (1914–1999) – aktor (W-III-13-1-11)
• Mirosław Milewski (1928-2008) – gen. dyw. MO, polityk PZPR, minister spraw wewnętrznych
• Jerzy Markuszewski (1930–2007) – reżyser i aktor
• Marta Mirska (1920-2007) – piosenkarka (sektor T, aleja XXI, rząd 16, grób nr 10)
• Ludwik Mochejski (1923-2009) – pułkownik WP, doradca ministra spraw wewnętrznych PRL
• Bolesław Mrówczyński (1910–1982) – pisarz (E V 2-3)
• Józef Nowak (1925–1984) – aktor (E V 2-2-3)
• Emil Ochyra (1936–1980) – szablista (W V 1-2-11)
• Witold Poprzęcki (1902-1986) – publicysta, popularyzator i badacz w zakresie ziołolecznictwa
• Wojciech Rajewski (1914-1980) – aktor (W-II-1-4-7)
• Antoni Anatol Rymaszewski (1910-1999) – oficer sztabu obszaru Wileńsko-nowogródzkiego AK, kawaler orderu Virtuti Militari
• Mieczysław Siemieński (1934–2012) – reżyser i scenarzysta filmów dokumentalnych
• Edward Skórzewski (1930–1991) – reżyser i scenarzysta
• Zygmunt Skrzydlewski (1922-1994) – architekt, sekretarz generalny SARP
• Zdzisław Skwara (1920-2009) – śpiewak i pedagog
• Helena Korwin-Sługocka (1893-1978) – śpiewaczka operowa
• Edward Stachura (1937–1979) – poeta (W XV 2-10-14)
• Erna Stasiak (1923-2008) – wyróżniona tytułem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata
• Andrzej Struj (1968-2010) – policjant zabity nożem na przystanku w Warszawie na Woli (S I 18-7-19)
• Jerzy Szczygieł (1932–1983) – literat (E V 2-3-22)
• Michał Szopski (1915-2011) – śpiewak operowy (S III 10-9-12)
• Irena Szydłowska (1928–1983) – łuczniczka (E VI 3-2-8)
• Natalia Szydłowska-Lwow (1912-1985) – reżyserka, pedagog
• Aleksander Ścibor-Rylski (1928–1983) – pisarz, reżyser, scenarzysta filmowy (E V 2-2-3)
• Marian Śliwiński (1932-2009) – lekarz, minister (B VI 1-8-23)
• Hubert Wagner (1941–2002) – siatkarz i trener siatkarski (E IV 7-5-10)
• Tadeusz Walczak (1933–1999) – śpiewak operetkowy (T XVII 17-1-3)
• Antoni Walenta (1901-1989) – nauczyciel, budowniczy szkół warszawskich, oficer AK, kawaler orderu Virtuti Militari
• Marek Walentynowicz (1937-2010) – muzyk Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” oraz Opery Narodowej.
• Danuta Wawiłow (1942-1999) – poetka (S VII 9-8-10)
• Mirosław Wawrzyniak (1931-1992) – reżyser i asystent reżysera teatralnego
• Jerzy Wunderlich (1930-2009) – dziennikarz (B III 1-5-7, kolumbarium)
• Jan Wysocki „Step” (1916-2001) – podporucznik WP, kawaler orderu Virtuti Militari
• Ferdynand Zamojski (1914–1984) – pisarz (E XV 11-1-7)
• Jerzy Zimka (1934–2011) – prof. dr hab., biolog
• Tadeusz Żeromski (1900-1977) – poeta

Oprócz tego znajdują się tu mogiły zbiorowe:

• Mogiła ofiar katastrofy lotniczej w Lesie Kabackim w dniu 9 maja 1987
• Mogiła ofiar katastrofy lotniczej na Okęciu w dniu 14 marca 1980
• Kwatera wojenna żołnierzy niemieckich.

Oraz symboliczne groby:

• Jan Paszyn (1892-1937) – działacz ruchu robotniczego, członek Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski, ślusarz
• Tadeusz Popławski (zm. w czasie II wojny światowej) – burmistrz Zdołubnowa
• Feliks Socha (1895-1944) – działacz ruchu robotniczego, sekretarz generalny Związku Zawodowego Budowlanych