Jakub I Stewart (ur. 10 grudnia 1394 w Pałacu Dunfermline w hrabstwie Fife, zm. 21 lutego 1437 w Perth) – król Szkocji 1406–1437 z dynastii Stuartów.

Syn króla Szkocji Roberta III i Annabelli Drummond. Jakub był pierwszym w całej serii królów szkockich, którzy dziedziczyli koronę przed osiągnięciem pełnoletności, wobec czego próby zwiększenia uprawnień królewskich nie powiodły się. Prawdopodobnie był autorem poematu miłosnego The Kingis Quair - jednego z najwcześniejszych dzieł szkockiej literatury.

Wczesne życie

Jakub miał trudne dzieciństwo - w 1402 roku jego starszy brat - Dawid, zmarł z głodu w więzieniu w Falkland, w Fife. Przed śmiercią swojego ojca w 1406 roku, Jakub został wysłany dla bezpieczeństwa do Francji. Podczas podróży do Francji, książę został porwany i wzięty w niewolę przez Anglików.

Książę był przetrzymywany w Anglii na dworze króla Henryka IV. Anglicy domagali się okupu za więźnia i wkrótce Robert III zmarł z żalu. Stryj Jakuba - Robert Stewart, pierwszy Diuk Albany, który po śmierci brata został regentem, wcale nie zamierzał płacić okupu za uwolnienie księcia. Albany chciał uwolnić swojego własnego syna - Murdocha, pojmanego w tym samym czasie, ale nie razem z Jakubem.

Tak więc, na następne 18 lat Jakub pozostał więźniem Anglii. Henryk IV wychował i wykształcił młodego szkockiego króla w zamku w Windsorze i w swojej wiejskiej posiadłości, niedaleko Londynu.

Uwolnienie

Po śmierci stryja Jakuba w 1420, Szkoci w końcu zapłacili okup - 40 tys. funtów i w 1424 roku Jakub wrócił do Szkocji, gdzie znalazł kraj pogrążony w chaosie. W czasie swojego uwięzienia, 2 lutego 1423 ożenił się z Joanną Beaufort, kuzynką Henryka IV. Mieli razem ośmioro dzieci, w tym późniejszego Jakuba II i Małgorzatę - pierwszą żonę Ludwika XI Walezjusza, króla Francji.

Jakub został formalnie koronowany na króla Szkocji w Scone, w Perthshire, 2 lub 21 maja 1424 roku. Jakub dążył do wzmocnienia władzy królewskiej. Podejmował w tym celu różne kroki m.in. poszerzał domenę królewską i konfiskował zagrabione królewszczyzny. Na wzór królów Francji starał się podporządkować sobie duchowieństwo. Stracił również kilku niepokornych magnatów.

Śmierć

Jego polityka sprawiła, iż stracił swych dotychczasowych zwolenników i został zamordowany jako pierwszy ze szkockich królów od wczesnego średniowiecza. Ośmiu zamachowców czyhało w klasztorze, gdzie się zatrzymał. Wpuścili ich do środka bliscy kuzyni Jakuba. Król usłyszał zabójców, podważył pogrzebaczem deski podłogi i usiłował umknąć, spływając rurą ściekową. Żona z dwórkami próbowały zabarykadować drzwi, ale zamachowcy poranili kobiety i wpadli do środka. Wiążę się z tym legenda o Kate Douglas, która miała wsunąć w żelazne obejmy własną rekę by zablokować drzwi, ponieważ belkę skradziono. Mordercy musieli ją wyłamać aby wedrzeć się do środka. Odtąd dzielna kobieta zyskała przydomek Barlass (ang. bar - belka, szkock. lass - dziewczę). Jakub I był jednak zbyt tłusty i zamiast ucieć, zaklinował się w rurze. Wyciągnięto go stamtąd i zabito mieczami.