Joanna Chmielewska, właśc. Irena Barbara Kuhn z domu Becker (ur. 2 kwietnia 1932 w Warszawie, zm. 7 października 2013 tamże) – polska pisarka, autorka powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży.

Jej książki zostały przetłumaczone na co najmniej osiem języków.

Biografia

Najwcześniejsze dzieciństwo pisarka spędziła w Grójcu i Warszawie. Jako dziecko wiele czytała i już w bardzo młodym wieku marzyła o napisaniu powieści. Najpierw uczyła się w szkole powszechnej. W 1943 roku została oddana do internatu u Sióstr Zmartwychwstanek na warszawskim Żoliborzu. Następnie uczęszczała do gimnazjum, a później wraz rodzicami wyprowadziła się na jakiś czas do Bytomia, skąd potem powróciła do Grójca. Okazało się, że jest w jednej klasie ze swoją dawną koleżanką, Janką (późniejszą absolwentką historii na Uniwersytecie Warszawskim), z którą teraz mogła się zaprzyjaźnić, a która stała się pierwowzorem postaci kilku powieści Chmielewskiej, podobnie jak członkowie rodziny pisarki. Również jedna z nauczycielek została później opisana w jednym z utworów – Zwyczajnym życiu.

Rodzina Chmielewskiej pragnęła, żeby przyszła pisarka została lekarzem, jednak jeszcze w liceum młodą Chmielewską zaczęła interesować architektura i ją właśnie wybrała później jako kierunek studiów. W czasach szkoły średniej poznała swojego przyszłego męża, Stanisława. Wcześnie wzięła ślub i zaszła w ciążę. Studia zaczęła już jako mężatka, a wkrótce (w 1951 roku) urodziła pierwszego syna.

Ukończyła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, uzyskując tytuł inżyniera architekta. Pracowała m.in. w Samodzielnej Pracowni Architektoniczno-Budowlanej "Blok", w Energoprojekcie, w Biurze Projektów "Stolica". Brała udział w budowie Domu Chłopa. Tematyka związana z pracą z tego okresu pojawiała się później w jej powieściach.

Debiutowała w 1958 na łamach czasopisma "Kultura i Życie" jako prozaik. Przez pewien czas pisała w "Kulturze i Sztuce" na tematy związane z architekturą wnętrz. W 1964 miał miejsce debiut książkowy – wydała sensacyjną powieść Klin. Od 1970 r. zajmowała się wyłącznie twórczością literacką. Łączny nakład jej powieści w Polsce przekroczył 6 mln egzemplarzy, a w Rosji – gdzie uważana jest za najpoczytniejszą pisarkę zagraniczną – 8 mln. Jej książki tłumaczono na języki obce 107 razy.

Miała dwóch synów: Jerzego (ur. 1951) i Stanisława Roberta (ur. 1956, używa głównie imienia Robert).

Twórczość

Literatura piękna (dla dorosłych)

• 1964: Klin (ekranizacja Lekarstwo na miłość, reż. Jan Batory)
• 1966: Wszyscy jesteśmy podejrzani
• 1969: Krokodyl z Kraju Karoliny
• 1972: Całe zdanie nieboszczyka
• 1973: Lesio
• 1974: Wszystko czerwone
• 1975: Romans wszechczasów
• 1976: Boczne Drogi
• 1977: Upiorny legat (ekranizacja Skradziona kolekcja, reż. Jan Batory)
• 1979: Studnie przodków
• 1989: Szajka bez końca
• 1990: Dzikie białko
• 1992: Wyścigi
• 1993: Tajemnica
• 1993: Drugi wątek
• 1993: Florencja, córka Diabła
• 1993: Zbieg okoliczności
• 1993: Autobiografia, tom 1 – Dzieciństwo
• 1994: Jeden kierunek ruchu
• 1994: Autobiografia, tom 2 – Pierwsza młodość
• 1994: Autobiografia, tom 3 – Druga młodość
• 1994: Autobiografia, tom 4 – Trzecia młodość
• 1994: Autobiografia, Wieczna młodość – aneks do wszystkich pozostałych (w 2000 r. ukazał się jako tom 5 – Wtórna młodość)
• 1995: Lądowanie w Garwolinie
• 1996: Duża polka
• 1996: Dwie głowy i jedna noga
• 1996: Wielki diament, tom 1
• 1996: Wielki diament, tom 2
• 1997: Hazard
• 1997: Krowa niebiańska
• 1998: Harpie
• 1998: Złota mucha
• 1999: Depozyt
• 1999: Najstarsza prawnuczka
• 2000: Przeklęta bariera
• 2000: Książka poniekąd kucharska
• 2000: Autobiografia, tom 5 – Wtórna młodość
• 2001: Trudny trup
• 2002: (Nie)boszczyk mąż
• 2002: Pech
• 2003: Babski motyw
• 2003: Bułgarski bloczek
• 2004: Kocie worki
• 2005: Mnie zabić
• 2005: Zapalniczka w antologii Trupy Polskie
• 2006: Krętka Blada
• 2006: Autobiografia, tom 6 – Stare próchno
• 2007: Zapalniczka (Rozwinięcie opowiadania Zapalniczka, wydanego w 2005 roku w zbiorze opowiadań Trupy Polskie)
• 2007: Rzeź bezkręgowców
• 2008: Autobiografia, tom 7 – Okropności
• 2009: Porwanie
• 2010: Byczki w pomidorach
• 2011: Gwałt
• 2012: Krwawa zemsta
• 2013: Zbrodnia w efekcie

Literatura piękna (cykle dla młodzieży)

• 1974: Zwyczajne życie
• 1976: Większy kawałek świata
• 1979: Nawiedzony dom
• 1981: Wielkie zasługi
• 1983: Duch (wydany później, po lekkiej zmianie, wraz z kilkoma innymi opowieściami jako Ślepe szczęście)
• 1988: Skarby
• 1991: 2/3 sukcesu
• 1992: Ślepe szczęście
• 1993: Wszelki wypadek

Dla dzieci

• 1994: Pafnucy
• 2003: Las Pafnucego

Poradniki

• 1996: Jak wytrzymać z mężczyzną
• 1996: Jak wytrzymać ze współczesną kobietą
• 2001: Jak wytrzymać ze sobą nawzajem
• 2005: Przeciwko babom!
• 2007: Traktat o odchudzaniu

Słuchowiska

1. Lesio
2. Całe zdanie nieboszczyka
3. Krokodyl z kraju Karoliny
4. Wszystko czerwone
5. Klin
6. Dzikie białko
7. Wielki Diament cz. 1
8. Wielki Diament cz. 2
9. Wielki Diament cz. 3
10. Romans wszech czasów
11. Boczne drogi
12. Kocie worki
13. Pech
14. Najstarsza prawnuczka cz. 1
15. Najstarsza prawnuczka cz. 2
16. Przeklęta bariera cz. 1
17. Przeklęta bariera cz. 2
18. (Nie)Boszczyk mąż cz. 1
19. (Nie)Boszczyk mąż cz. 2
20. Złota mucha
21. Zapalniczka
22. Studnie przodków
23. Wszyscy jesteśmy podejrzani
24. Krowa niebiańska
25. Depozyt cz. 1
26. Depozyt cz. 2

Ekranizacje

Powstało kilka ekranizacji filmowych, opartych na jej książkach. Były to:

• Lekarstwo na miłość – na podstawie Klina
• Skradziona kolekcja – na podstawie Upiornego legatu
• Kim jesteś kochanie – spektakl TV na podstawie Romansu wszechczasów
• Randka z diabłem – teatr TV na podstawie książki Wszyscy jesteśmy podejrzani
• Całe zdanie nieboszczyka – rosyjski (tytuł oryginału: Czto skazał pokojnik) serial (powstała też nigdy nie wyemitowana okrojona wersja kinowa)
• Wszystko czerwone – rosyjska (tytuł oryginału: Wsio krasnoje) ekranizacja najpopularniejszej książki Joanny Chmielewskiej

Nagrody

• As Empiku (2000)
• Nagroda Wielkiego Kalibru (2006) – za twórczość kryminalną